Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα αλληλεγγύη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα αλληλεγγύη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

9 Απριλίου 2016

open season

Ο χειμώνας πέρασε!

Πολύ καλά πήγε η "μπίζνα" με τους χιλιάδες θαλασσοδαρμένους κακομοίρηδες πρόσφυγες και ΄παρατρεχάμενους.

Τώρα μας έμειναν τα ψίχουλα,πρόσφυγες που έγιναν πάλι "λαθραίοι" και πρέπει να καθαρίσουμε την τραπεζαρία και το σαλόνι για τους άλλους,που τους λέμε "τουρίστες"!

Κι αν τολμήσουν να διεκδικήσουν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα,ξαμολάμε τα σκυλιά.

" Ή μαζί μου ή μ' αυτούς"λέει ο τοπικός άρχοντας δείχνοντας τους χρυσαυγίτες..

Οι ντόπιοι ξέρουν καλύτερα και με ονόματα υποκινητές και εκτελεστές.





29 Μαρτίου 2014

Επτά παραδείγματα εφαρμογών της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας στην προστασία περιβάλλοντος

του Κώστα Νικολάου

Το περιβάλλον επηρεάζεται δραματικά κατά τη διάρκεια της σημερινής φάσης της οικονομικής κρίσης, ενώ παράλληλα, η προστασία του περιβάλλοντος φαίνεται να αποτελεί χαμηλή προτεραιότητα. Στον αντίποδα, η ανάδυση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας (συστατικό στοιχείο της οποίας είναι η φιλική στο περιβάλλον δραστηριότητα) ως εναλλακτικής διεξόδου δημιουργεί ελπιδοφόρα προοπτική για την προστασία του περιβάλλοντος [1-3].

Στο κείμενο αυτό εξετάζονται συνοπτικά επτά παραδείγματα εφαρμογών συνεργατισμού της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας στην προστασία περιβάλλοντος και ειδικότερα στους τομείς: 1) πόσιμο νερό, 2) αστικά στερεά απορρίμματα, 3) ενέργεια και ιδίως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, 4) τροφή από την παραγωγή έως την κατανάλωση, 5) υπηρεσίες με έμφαση στην ανταλλαγή υπηρεσιών, 6) βιομηχανική παραγωγή και 7) εκπαίδευση και κατάρτιση.


1. ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ

Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες πανεπιστημίων, ινστιτούτων, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ακόμα και της Παγκόσμιας Τράπεζας, παντού στον κόσμο, όπου υπήρξε ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης-αποχέτευσης, αυτή συνοδεύθηκε από υποβάθμιση της ποιότητας νερού, υποβάθμιση υποδομών, αύξηση απωλειών νερού και αύξηση τιμολογίων. Εφαρμόζοντας τα αποτελέσματα αυτά στην περίπτωση ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, οι αναμενόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν κατασπατάληση των υδατικών πόρων, χαμηλή ποιότητα πόσιμου νερού και επιβάρυνση του Θερμαϊκού κόλπου.
Το κύριο κίνημα κατά της ιδιωτικοποίησης και υπέρ της κοινωνικής διαχείρισης του νερού εμφανίσθηκε το 2011 στη Θεσσαλονίκη με την «Κίνηση 136» σύμφωνα με την οποία, οι πολίτες μπορούν να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του νερού δημιουργώντας μη κερδοσκοπικούς συνεταιρισμούς νερού και διεκδικώντας την εξαγορά τουπρος πώληση ποσοστού από το δημόσιο και τη μη κερδοσκοπική διαχείριση της ΕΥΑΘ.
Η παγκόσμια εμπειρία απέδειξε ότι το μοντέλο της σύμπραξης δημόσιου-κοινοτικού τομέα (των πολιτών), που στηρίζεται στη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων, συνεταιρισμών, εργατικών σωματείων και άλλων συλλογικοτήτων μιας κοινότητας, δίνοντας έμφαση στη εμπλοκή της κοινότητας (των πολιτών), είναι αυτό, που διασφαλίζει υψηλή ποιότητα νερού, μικρές απώλειες και χαμηλές τιμές με κοινωνική δικαιοσύνη [4,5].

2. ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Στη θέση των σημερινών ανεξέλεγκτων χωματερών (ΧΑΔΑ) και χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), προωθείται πανελλαδικά η εγκατάσταση εργοστασίων καύσης – ενεργειακής αξιοποίησης των αστικών στερεών απορριμμάτων (ΑΣΑ) στα πλαίσια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι με βάση τις επιστημονικές έρευνες, την παγκόσμια εμπειρία και τις ευρωπαϊκές οδηγίες υπάρχει μια ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης των ΑΣΑ, κατά την οποία, οι χωματερές και ΧΥΤΑ αποτελούν την τελευταία και χειρότερη λύση, τα εργοστάσια καύσης – παραγωγής ενέργειας αποτελούν την προτελευταία χειρότερη λύση, ενώ η καλύτερη λύση από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη, είναι με σειρά προτεραιότητας και σε συνδυασμό: 1) η πρόληψη-μείωση, 2) η επαναχρησιμοποίηση και 3) η ανακύκλωση-λιπασματοποίηση των ΑΣΑ.
Οι τρεις αυτές λύσεις (σε συνδυασμό) είναι οι φθηνότερες, προστατεύουν το περιβάλλον, μπορούν να υλοποιηθούν από τις τοπικές κοινωνίες και τα οφέλη να τα καρπωθεί η κοινωνία. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με το μοντέλο δημόσιας-κοινωνικής διαχείρισης των ΑΣΑ, κατά το οποίο η συνολική διαχείριση (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών) στηρίζεται στη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων (κράτος ή τοπική αυτοδιοίκηση), συνεταιρισμών (κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας), εργατικών σωματείων και άλλων συλλογικοτήτων μιας κοινότητας, δίνοντας προτεραιότητα στον κοινωνικό έλεγχο, στη συμμετοχή των πολιτών και στις διαδικασίες δημοκρατικού προγραμματισμού
Μια διαχείριση των ΑΣΑ με το χαμηλότερο κόστος, με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, με την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος και με κοινωνικά δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου είναι εφικτή, όταν πρόκειται για δημόσια-κοινωνική διαχείριση, αποκεντρωμένη (σε επίπεδο δήμου ή διαχειριστικής ενότητας δήμων, με μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις) και ολοκληρωμένη, δηλαδή, όταν βασίζεται στους τρεις άξονες: μείωση-πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση-λιπασματοποίηση, έτσι ώστε μια πολύ μικρή - έως μηδενική - ποσότητα αδρανών απορριμμάτων να καταλήγει σε χώρο υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων – ΧΥΤΥ.
Τέτοια συνεταιριστικά εγχειρήματα έχουν ήδη εκδηλωθεί στη Μύκονο, Ικαρία, Καλαμάτα κλπ.[6,7].

3. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η έντονη παρουσία νέφους στις πόλεις (πχ πρωτοφανή επεισόδια στη Θεσσαλονίκη τους δύο πρόσφατους χειμώνες), ένεκα αύξησης των τιμών πετρελαίου θέρμανσης και φυσικού αερίου και παράλληλης μείωσης εισοδημάτων, που οδήγησαν αναγκαστικά στην ανεξέλεγκτη χρήση ξύλων και άλλων υλικών, αποτελεί ένα πρώτο δείγμα του τι σημαίνει η ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα.
Η άνοδος των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου οδηγούν σε προσπάθειες απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και αναδεικνύονται ως εναλλακτική λύση οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Αλλά ακόμα και η εφαρμογή ΑΠΕ σε βιομηχανικές κλίμακες (με φαραωνικά έργα που εγκαθίστανται οπουδήποτε και χωρίς περιορισμούς) έχει δραματικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Είναι όμως ιδιαίτερα αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στην Ευρώπη αναδύεται μια νέα τάση, κατά την οποία η αξιοποίηση των ΑΠΕ γίνεται από τους ίδιους τους πολίτες (κυρίως δια μέσου ενεργειακών συνεταιρισμών), με αποκεντρωμένη την παραγωγή ενέργειας, σε μικρή κλίμακα, με ήπιους τρόπους, με τοπική κατανάλωση (η ενέργεια καταναλώνεται εκεί που παράγεται), με ενεργειακή αυτονομία ολόκληρων περιοχών και με ηλεκτρικό ρεύμα σε τιμές πιο χαμηλές από τις σημερινές. Ενδεικτικά στη Γερμανία, περισσότερο από το ήμισυ του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ ανήκει στους ίδιους τους πολίτες.
Στην Ελλάδα υπάρχουν οι δυνατότητες για εγκατάσταση ΑΠΕ εκτός περιοχών περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά ευαίσθητων. Ενδεικτικά, στην Κεντρική Μακεδονία και την Ήπειρο, το τεχνικά και οικονομικά εκμεταλλεύσιμο αιολικό και ηλιακό δυναμικό είναι 7 φορές περισσότερο από τις ανάγκες αυτών των Περιφερειών σε ηλεκτρική ενέργεια [8-11].

4. ΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΩΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ

Η ιδιωτικοποίηση όλου του κύκλου παραγωγής και κατανάλωσης επιχειρείται να πάρει και θεσμοθετημένη μορφή με τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, τον codex alimentarius, τις ιδιωτικές πατέντες στους σπόρους και μαζί με την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων (που ρυπαίνουν έδαφος και νερά) απειλούν δραματικά την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των καταναλωτών. Κι αυτά, με τις τιμές των τροφίμων να αυξάνουν εν μέσω κρίσης, για χάρη των μεσαζόντων και των μεγάλων αλυσίδων τροφίμων.
Η συνεχής πτώση των εισοδημάτων σε συνδυασμό με τη συνεχή άνοδο των τιμών βασικών προϊόντων και με την αμφιβολία για την ποιότητά τους όλο και να μεγαλώνει (ένεκα ασύδοτης κερδοσκοπίας), καθιστά τη δημιουργία αλληλέγγυων κοινωνικών καταναλωτικών συνεταιρισμών εξαιρετικά αναγκαία, επίκαιρη και πρώτης προτεραιότητας.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το μη κερδοσκοπικό συνεταιριστικό παντοπωλείο του Κοινωνικού Καταναλωτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλονίκης “Βίος Coop”, το μαζικότερο ίσως σήμερα από άποψη συμμετεχόντων μελών. Στα ράφια του βρίσκει κανείς σε μεγάλο βαθμό συνεταιριστικά και ελληνικά προϊόντα, με έμφαση στα τοπικά, όχι ένεκα κάποιου τοπικισμού, αλλά για να είναι χαμηλό το οικολογικό αποτύπωμα και να ενισχύεται η παραγωγή (και ο έλεγχός της) με τρόπους που δεν επιβαρύνουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Προηγήθηκε και συνεχίζεται καθημερινά ένας εξονυχιστικός έλεγχος ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα δεν περιέχουν απαγορευμένα χημικά πρόσθετα, μικροβιολογικό φορτίο, μεταλλαγμένα, ληγμένα, ακατάλληλες και μη ασφαλείς ουσίες για την υγεία και το περιβάλλον. Στο οικονομικό πεδίο, οι τιμές επιχειρείται να είναι χαμηλές, αλλά δίκαιες για τον παραγωγό και τον καταναλωτή και ίδιες για όλους, μέλη και μη μέλη, ενώ τα όποια πλεονάσματα στο τέλος κάθε χρόνου επιστρέφονται στα μέλη και την τοπική κοινωνία με βάση τις συναλλαγές του καθένα [12-18].

5. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Τα δίκτυα ανταλλαγής χωρίς χρήματα αναπτύσσονται σε όλη τη χώρα και θέτουν τους δικούς τους ανθρωποκεντρικούς όρους. Πρόκειται για ομάδες πολιτών χωρίς δεσμεύσεις και εξαρτήσεις, που παρεμβαίνουν και προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή στην πόλη.
Τα δίκτυα ανταλλαγών αναπτύσσουν ένα σύστημα για ανταλλαγές υπηρεσιών και προϊόντων μεταξύ των μελών τους χρησιμοποιώντας ως μέσον τη λεγόμενη τοπική εναλλακτική μονάδα. Είναι στην πραγματικότητα ένα δίκτυο αλληλοβοήθειας και μια θετική δράση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης με δημιουργικό τρόπο από τους πολίτες οι οποίοι παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης, δίνουν αξία στα τοπικά προϊόντα και καλύπτουν πραγματικές τους ανάγκες.
Κοινός τόπος, η αντίληψη ότι με τη συνεργασία, την αυτοοργάνωση, την παρέμβαση και συμμετοχή των πολιτών μπορούν να διεκδικήσουν τη χειραφέτηση, την αυτονομία, την αυτοδιοίκηση των τοπικών κοινωνιών.
Επιχειρούν να δημιουργήσουν ανθρώπινες σχέσεις που στηρίζονται στη συνεργασία, στην εμπιστοσύνη, στην αλληλεγγύη και να σχεδιάσουν το αύριο με τους δικούς τους όρους, της ισοτιμίας, της ισονομίας, της ισηγορίας.
Τέτοια δίκτυα ανταλλαγών προϊόντων και υπηρεσιών είναι πχ το ΤΕΜ στη Μαγνησία και το ΚΟΙΝΟ στη Θεσσαλονίκη [19,20].

6. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Το εργοστάσιο της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής (ΒΙΟΜΕ), στη Θεσσαλονίκη, ήταν ένα εργοστάσιο όπως πολλά άλλα: εγκαταλελειμμένο, αφού πιστώθηκε με δάνεια και επιδοτήσεις και φυσικά με χρέη προς τους εργαζόμενους. Το εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ όμως, δεν είναι πια σαν όλα τα άλλα. Κι αυτό γιατί οι εργαζόμενοί του δεν επέλεξαν την απλή, έστω δυναμική, διαμαρτυρία, αλλά έβαλαν στον τραπέζι μία νέα πρόταση.
Σύμφωνα με κανόνες πλήρους ισότητας και δημοκρατίας, αποφάσισαν ομόφωνα να δημιουργήσουν μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. (Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση), ώστε να έχουν τη δυνατότητα να παράγουν σε πρώτη φάση τα προϊόντα που έχουν επιλέξει για την επιβίωσή τους και κατόπιν να μπορούν να εξάγουν τα προϊόντα αυτά, σε χώρες της Ευρώπης, όπου ήδη, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ προχώρησαν σε σύσταση συνεταιρισμού, σύμφωνα με τους όρους πού έχουν θέσει από την αρχή του εγχειρήματος: Συλλογική λήψη αποφάσεων μέσα από τη γενική συνέλευση, συλλογική ιδιοκτησία ως απαράβατη αρχή, μη-κερδοσκοπική διαχείριση, αφού τα πλεονάσματα θα επιστρέφουν στην κοινωνία. Ο νέος συνεταιρισμός παράγει και λειτουργεί στο εργοστάσιο, με σκοπό την επέκταση της υπάρχουσας παραγωγής φυσικών απορρυπαντικών, αλλά και την πλήρη επαναλειτουργία του εργοστασίου υπό εργατικό έλεγχο και αυτοδιεύθυνση [21].

7. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ

Η συνεργατική αντίληψη είναι πολύ περιορισμένη στην Ελλάδα και ιδίως στις αστικές περιοχές. Ακόμα περισσότερο περιορισμένη είναι η συνεταιριστική εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση. Αντίθετα, η περιβαλλοντική εκπαίδευση έχει ακολουθήσει μια αξιοσημείωτη διαχρονική πορεία και το θεματικό της περιεχόμενο ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με τομείς όπου ο συνεργατισμός αναπτύσσεται ήδη ή που θα μπορούσε να αναπτυχθεί. Τα προγράμματα της συνεταιριστικής και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Τα κοινά χαρακτηριστικά της συνεταιριστικής και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης συνιστούν μια σημαντική βάση για την ενδυνάμωση της μεταξύ τους σχέσης.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, που δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2013 από την ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. (Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία). Απευθύνεται στους πολίτες, που συμμετέχουν στις πάσης φύσεως συλλογικότητες της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, αλλά και σε κάθε άλλο ενδιαφερόμενο πολίτη και η παρακολούθησή του είναι ελεύθερη και δωρεάν
Στοχεύει στην προώθηση της εκπαίδευσης, κατάρτισης, επιμόρφωσης και πληροφόρησης των συμμετεχόντων στις ιδέες, αξίες και αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, της άμεσης δημοκρατίας και του συνεργατισμού. Βασίζεται στη διπλή φύση των συνεταιρισμών: Κοινωνική – Οικονομική και συνακόλουθα στη διπλή φύση της συνεταιριστικής εκπαίδευσης: Ιδεολογική – Οικονομικοτεχνική.
Η εκπαιδευτική του μεθοδολογία στηρίζεται στις αρχές μάθησης των ενηλίκων: Η σκέψη συνδέεται με τη δράση - Επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι οι διδασκόμενοι - Ευρετική πορεία προς τη γνώση - Κριτικός τρόπος σκέψης - Αμφίδρομες σχέσεις διδασκόντων – διδασκομένων.
Θεμέλιος λίθος του είναι η διαρκής αλληλεπίδραση θεωρίας και πράξης διότι "δεν αρκεί να τείνει η σκέψη να πραγματωθεί, πρέπει και η πραγματικότητα να τείνει να γίνει σκέψη" [22,23].


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Νικολάου Κ. (2011) "Επιστήμη και κρίση: Προσεγγίζοντας την κοινωνικά δίκαιη έξοδο", Πρακτικά 21ου Πανελλήνιου Συνέδριου Χημείας, ΕΕΧ, Θεσσαλονίκη, 9-12 Δεκεμβρίου 2011
2. Νικολάου Κ. (2013) "Βιώσιμη πόλη με συμμετοχή των πολιτών σε περίοδο κρίσης", Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 2 (47)
3. Νικολάου Κ. (2013) "Προστασία περιβάλλοντος με συνεργατισμό και αλληλεγγύη σε νερό, ενέργεια, τροφή, απορρίμματα (ΝΕΤΑ)", Διαλεκτικά, 9.6.2013, www.dialektika.gr
4. Νικολάου Κ. (2013) "Το νερό στον κόσμο: Κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα;", Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 3 (48)
5. Νικολάου Κ. (2013) "Η δυνατότητα συνεργατικής διαχείρισης της ύδρευσης-αποχέτευσης. Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης", Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 3 (48)
6. Νικολάου Κ. (2012) "Η συνεργατική εναλλακτική της κοινωνίας απέναντι στην κερδοσκοπική συμμαχία της διαχείρισης των απορριμμάτων", Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 1 (46)
7. Νικολάου Κ. (2012) "Η κοινωνική, ολοκληρωμένη και αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων", Τεχνογράφημα, 447, 18-19
8. Νικολάου Κ. (2013) "Δυνατότητα χρήσης Α.Π.Ε. χωρίς περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις", Πρακτικά Σεμιναρίου: Εκπαίδευση στη χρήση και διατήρηση ενέργειας, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μουζακίου, 2013
9. Nikolaou K. (2012) "The RES possibilities in the Region of Central Macedonia", 2nd International Conference on Green Infrastructure, ATEI, Thessaloniki, 8-9 November 2012
10. Nikolaou K., Koutsoumaraki V. (2009) "The potential of renewable energy sources in Thessaloniki metropolitan area", Proceedings of the 3rd Conference in Green Chemistry and Sustainable Development, Hellenic Green Chemistry Network, Thessaloniki, Greece, 25-27 Sept. 2009
11. Βάκκα Ε., Νικολάου Κ. (2011) "Διερεύνηση δυνατοτήτων αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Περιφέρεια Ηπείρου", Πρακτικά 4ου Περιβαλλοντικού Συνεδρίου Μακεδονίας, ΕΕΧ-ΠΤΚΔΜ, Θεσσαλονίκη, 18-20 Μαρτίου 2011
12. Ανοιχτό Δίκτυο για την Απευθείας Διάθεση Προϊόντων στη Θεσσαλονίκη, "Διακήρυξη Αρχών", http://anoixtodiktio.gr
13. Βίος Coop, "Άνοιξε το πρώτο συνεταιριστικό μη κερδοσκοπικό παντοπωλείο στη Θεσσαλονίκη", Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλονίκης, 19.12.2013, www.bioscoop.gr
14. Νικολάου Κ. (2014) "Από το κίνημα της πατάτας στο συνεταιριστικό παντοπωλείο", Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 4.1.2014. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 8.1.2014, www.dialektika.gr
15. Νικολάου Κ. (2013) "Συνεργατισμός: Ένας υπαρκτός κόσμος αντίστασης, κοινωνικής αλληλεγγύης και δημιουργίας", Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 1.12.2013. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 1.12.2013, www.dialektika.gr
16. Νικολάου Κ. (2014) " Πάμε σαν άλλοτε: Κοινωνικός και αλληλέγγυος καταναλωτικός συνεταιρισμός", Εφημερίδα των Συντακτών, 26.1.2014. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 27.1.2014, www.dialektika.gr
17. Νικολάου Κ. (2012) "Ακρίβεια, κρίση και αλληλέγγυοι κοινωνικοί καταναλωτικοί συνεταιρισμοί", Διαλεκτικά, 2.10.2012, www.dialektika.gr
18. Νικολάου Κ. (2012) "Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός στη Θεσσαλονίκη", Τα εν Οίκω εν Δήμω, 91, 3
19. Δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων “ΚΟΙΝΟ – Κοινωνικό Νόμισμα”, http://koino.com.gr
20. Δίκτυο ανταλλαγών και αλληλεγγύης Μαγνησία «ΤΕΜ – Τοπική Εναλλακτική Μονάδα», www.tem-magnisia.gr
21. Σωματείο Εργατοϋπαλλήλων Βιομηχανικής Μεταλλευτικής, http://biom-metal.blogspot.gr
22. Νικολάου Κ. (2012) "Η αναγκαιότητα ανάπτυξης του συνεργατισμού διαμέσου της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης", Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνέδριου για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, ΠΕΕΚΠΕ, Θεσσαλονίκη, 30 Νοε. - 2 Δεκ. 2012
23. Το Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, www.univsse.gr

_________________________________

Το κείμενο αυτό αποτελεί εργασία (προερχόμενη από το Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας), η οποία παρουσιάσθηκε στο 5ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας, που πραγματοποιήθηκε στις 14-16 Μαρτίου 2014 στο συνεδριακό κέντρο ΚΕ.Δ.Ε.Α. του Α.Π.Θ. στη Θεσσαλονίκη και περιλαμβάνεται στα Πρακτικά του Συνεδρίου
πηγή.

11 Ιουνίου 2013

ένας άλλος κόσμος

Χιλιάδες άνθρωποι σε όλη την Ελλάδα έχουν πάρει τη κατάσταση στα χέρια τους και οικοδομούν ένα άλλο κόσμο εδώ και τώρα, πέρα από τη κρίση και τον καπιταλισμό, με δημιουργία, φαντασία και μεράκι. Γίνε μέρος της λύσης, σπείρε και εσύ το σπόρο της αλλαγής…

πηγή:Ηλιόσποροι

15 Ιανουαρίου 2013

ΔΙΚΤΥΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΝ



Τοπικά ανταλλακτικά συστήματα, τράπεζες χρόνου και δίκτυα παραγωγών- καταναλωτών
Πανελλαδικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και Υπηρεσιών Χωρίς Χρήματα του Πελίτι,www.peliti.gr/pages/panelladiko_diktio.htm
Δίκτυο Φασούλι (Αττική),www.fasouli.wordpress.com
Τράπεζα χρόνου πλατείας Συντάγματος, http://www.time-exchange.gr
Τράπεζας Χρόνου & Αλληλεγγύης Μοσχάτου, http://www.mesopotamia.gr/trapeza_xronou.htm
Σύστημα Μονάδων Κοινωνικών Ανταλλαγών Λυκόβρυσης-Πεύκης, pelykoia.wordpress.com
LETS NET (Ηράκλειο), http://www.lets.net.gr
Δίκτυο Ανταλλαγών Χανίων, http://www.diktyoantallagonxanion.gr
Ομάδα Τσουκνίδα (Ρέθυμνο), http://tsouknidarethymno.gr
Καερέτι – Εναλλακτική οικονομία Ιεράπετρας, http://www.kaereti.gr
Συριανό Δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων, sanosyros.wordpress.com
Τράπεζα Ελεύθερου Χρόνου – Δίκτυο Ανταλλαγής Υπηρεσιών δήμου Λαμιέων, http://www.lamia-city.gr/netexchange.php
Ανταλλακτικό Δίκτυο Βέροιας, antalaktikoveria.blogspot.com
Δίκτυο Ανταλλαγών του Ν. Πιερίας, noe.motherearth.gr/index.php?location=el&screen=welcome
Οβολός (Πάτρα), http://www.ovolos.gr
Μπουτσούνι ανταλλακτικό δίκτυο Κέρκυρας, boutsouni.blogspot.com
Εναλλακτική Μονάδα Ροδόπης (ΕΜΡΟ), http://www.emro.gr
Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης της Μαγνησίας (ΤΕΜ), http://www.tem-magnisia.gr
ΤΕΜ- Φθιώτιδας, http://www.tem-fthiotidas.gr
Δίκτυο Ανταλλαγής Εργασίας και Προϊόντων (ΔΑΕΠ) Κέρκυρας, http://diktyodaep.wordpress.com
Σανό Σύρος, http://sanosyros.wordpress.com
Λόγω τιμής, http://www.logo-timis.gr
Ηλιόχωρος, http://www.iliohoros.gr/pazari/antallagi/prosfero1/igeia.shtml
“Ανταλλακτική Οικονομία”, http://www.antallaktiki.gr
Χρονοτράπεζα του ελληνικού δικτύου γυναικών Ευρώπης,http://www.enow.gr/196/1633.aspx
Xariseto.gr “χωρίς ευρώ”, http://www.xariseto.gr/viewforum.php?f=304
Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων, ΣΠΑΜΕ, http://synparmes.grhttp://spame.tumblr.com
Δίκτυο Αγροτών – Καταναλωτών Αγροναύτες, http://agronaftes.blogspot.com
Δώσε Πάρε, http://dwsepare.ning.com
Ομοτράπεζοι, http://omotrapezoi.blogspot.com
Κίνημα αλληλέγγυας συναλλαγής παραγωγού καταναλωτή, «ΥΝΙ ΠΙΡΟΥΝΙ» (Χανιά), http://www.inipirouni.gr
Χαριστικά παζάρια
Σκόρος, http://www.skoros.espiv.net
Μην το πετάς, χάρισε το, http://www.xariseto.gr
Χαρίζω, http://www.xarizo.blogspot.com
δίκτυο Freecycle, freecycle.wikispaces.com/freecycle_gr
Ηλιόχωρος, http://www.iliohoros.gr/pazari/
Αλληλέγγυο εμπόριο
Ο Σπόρος, http://www.sporos.org
Ομάδα Εναλλακτικού και Αλληλέγγυου Εμπορίου “Nosotros”, enallaktiko-emporio.blogspot.com
Εμείς και ο Κόσμος, http://www.nuestromundo.gr
Terra Verde Χανιά, http://terraverdexania.blogspot.com,
La Candona, http://www.lacandona.gr
Εργασιακές κολεκτίβες
Το παγκάκι, http://www.pagkaki.org
Κολεκτίβα Ζερμινάλ, http://www.kolektivagerminal.blogspot.com
Belleville sin patron, http://www.belleville-sin-patron.blogspot.com
Collective courier, http://www.collectivecourier.gr
Συν-άπειρο, http://www.synapeiro.gr
Συνεταιρισμός Αλληλέγγυας Οικονομίας “Συν-Αλλοις”, http://synallois.org
Κολεκτίβα Κυψέλη, http://colectivakipseli.wordpress.com
Συνεταιριστικοί- αυτοογρανωμένοι πολυχώροι
Το κουκούτσι, http://koukoutsi.enallaktika.gr
Συνεταιριστικό καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνα, http://www.european-village.org
Nosotros, http://www.nosotros.gr
Μικρόπολις, http://micropolis-socialspace.blogspot.com
Οικοκοινότητες
Τοπικοποίηση, http://topikopoiisi.blogspot.com
Το δέντρο, http://todendro.blogspot.com
Οικοκοινότητα Κύτταρο Νέας Γης, http://kyttaronewearth.webs.com
Κοινότητα Ουτοπία, http://koinotita-utopia.blogspot.com
Κίνησης για τη Δημιουργία Οικοκοινότητας, http://www.oikokoinotita.gr
Telaithrion free and real, http://telaithrion.freeandreal.org
Άλλος τρόπος, http://allostropos.blogspot.com
Οικολογικά χωριά, http://oikokoinotita.blogspot.com
Δρόμοι σύνθεσης, http://dromoisynthesis.wordpress.com
Φυσικές καλλιέργειες, σπορεία, αστικοί αγροί
Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης,, http://www.votanikoskipos.blogspot.com
Αγρός, http://eleftherosagros.blogspot.com
Πάρκο Ναυαρίνου, http://www.parkingparko.blogspot.com
Αυτοδιαχειριζόμενος Αγρός Ελληνικού, http://agroselliniko.blogspot.com
Αστικός αγρός Χαλανδρίου, http://www.astikosagrosx.blogspot.com
Ομάδα Αστικών & Περιαστικών Καλλιεργειών (ΠΕΡ.ΚΑ.), http://perka.oneirografos.net
Δίκτυο Οικοκοινότητα, http://oikodiktyo.espivblogs.net
Σκαλιστήρι, http://skalistiri.wordpress.com
Κέντρο Φυσικής Καλλιέργειας,, http://www.naturalfarming.eu
Περμακουλτούρα, http://www.permaculture.gr/gr/
Καγκουρό, http://www.kangouro.gr
Permaculture in Greece, http://permaculture-greece.org
Τράπεζες και ανταλλακτήρια σπόρων
Το Πελίτι, http://www.peliti.gr
Σπόρι Λίμνου, http://www.sporilimnou.blogspot.com
Αιγίλοπας, http://www.aegilops.gr
Αρχιπέλαγος (τράπεζα σπόρων),www.archipelago.gr
Ηλέσιον, http://www.helession.gr
Φυσική δόμηση
Φυσική δόμηση cob, http://www.cob.gr
Σαλίγκαρος, http://www.saligaroi.blogspot.com
Free and Real, http://www.freeandreal.org
Ομάδα πηλΟίκο, http://www.piliko.gr
Αυτοδιαχείριση
Νέα Γουινέα, neaguinea.org
Φτιάχνω μόνος μου, http://www.ftiaxno.gr
Μηχανή, http://mhxanh.org/reyma
Συλλογική διαχείριση κοινωνικών αγαθών
Κίνηση 136 (νερό), http://www.136.gr
Ο Ημιόροφος (υγεία), http://imiorofos.org
Συνέλευση για την υγεία, http://syneleyshgiathnygeia.blogspot.com
Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού, http://mki-ellinikou.blogspot.com
Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου, http://www.ethiatreio.com
Δίκτυο κοινωνικής υπεράσπισης του σιδηροδρόμου, http://traino-sos.blogspot.com
Ανοιχτή συνέλευση κατοίκων για τα μέσα μαζικής μεταφοράς, http://sineleusimetafores.wordpress.com
Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων,http://prosynat.blogspot.com
Πρωτοβουλία για την Κοινωνική Διαχείριση των Απορριμμάτων, http://diapor.blogspot.com
Συλλογικότητες
Ηλιόσποροι, http://www.iliosporoi.net
State of nature, http://www.state-of-nature.gr
Λοκροί στο δάσος, http://lokroi-dasos.blogspot.com
Από Κοινού – Κίνηση Αποανάπτυξης Τρικαλινών Πολιτών, http://apokoinou.com
ΛόκαλAthens, http://localathens.blogspot.com
Συλλογικές κουζίνες
Xanadu, http://xanadu.espivblogs.net
Συλλογική Κουζίνα Στεκιού Μεταναστών ELCHEf,www.elchef.gr
Συλλογική Κουζίνα Αυτόνομου Στεκιού,http://autonomosteki.espivblogs.net
Συλλογική Κουζίνα κατάληψης Σκαραμαγκά, http://pat61.squat.gr
Ελεύθερη παιδεία
Σχολείο για τη μάθηση της ελευθερίας, http://sxoleio12.wordpress.com
Αυτοοργάνωση στην εκπαίδευση, http://ekpaideysi.espivblogs.net
Στο νησί της αλφαβήτου, http://alphabet-island.blogspot.com
Σεντέφι, http://sentefi.wordpress.com
Ελευθεριακά σχολεία, http://democraticschoolsgr.blogspot.com
Ελευθεριακό παιδικό στέκι El Paso, http://el-paso-thessaloniki.blogspot.com
Παιδικό στέκι «φτου ξελεφτερία», http://pikpa.squat.gr
Ελεύθερο λογισμικό και ανοιχτός κώδικας
Hackerspace.gr [HSGR], http://hackerspace.gr
Underground Free University, http://www.ufu.gr
Αυτοδιαχειριζόμενη τέχνη, πολιτιστικός ακτιβισμός
Κενό δίκτυο, http://voidnetwork.blogspot.com
Ορίζοντας γεγονότων, http://orizontasgegonotwn.blogspot.com
Another world is here- the Caravan project, http://www.anotherworldishere.com
Ecoart, http://www.ecoart.gr
Cheap art, http://www.cheapart.gr
Τράπεζα τέχνης, http://trapezatehnis.blogspot.com
Πλατφόρμες, http://www.platformes.blogspot.com
Κίνηση Μαβίλη, http://kinisimavili.blogspot.com
Κοοπερατίβα “Μετέχνιο”, http://metexnio.blogspot.com
Συντεχνίαπλην, http://www.disobey.net/syntexniaplhn/
Mapet-stencils, http://mapetstencils.wordpress.com
Political Zoo, http://politicalzoostencils.blogspot.com
Εναλλακτικό πολιτιστικό εργαστήρι, http://enalaktikoergastiri.wordpress.com
Ταξίδι χωρίς χάρτη, http://taxidixwrisxarti.blogspot.com
Χίμαιρες, http://chimeres.info
Οικογιορτές
Πανελλαδική Οικογιορτή, http://oikogiorti.gr
Οικογιορτή Βόλος, http://oikogiortivolos.blogspot.com
Οικογιορτή Θεσσαλονίκης, http://oikogiorti2011.gr
Οικογιορτή Ηρακλείου Κρήτης, εν οίκω, http://en-oiko.blogspot.com
Οικογιορτή Μαραθώνα, http://marathonecofestival.wordpress.com
Οικολογική Γιορτή Καρδίτσας, http://www.oikologikigiorti.gr
Πρωτοβουλία δικτύωσης
Ένας άλλος κόσμος, http://www.enasalloskosmos-community.net
Άμεση δημοκρατία
Τριήμερο άμεση δημοκρατία Θεσσαλονίκη, http://amesidimokratiafest.org
Τριήμερο άμεσης δημοκρατίας Αθήνα, http://ad161718.is-by.us/
Real democracy, http://real-democracy.gr
Real democracy – multimedia team, http://realdemocracygr.wordpress.com
Άλλη δημοκρατία, http://anotherdemocracy.gr
Περιεκτική δημοκρατία, http://www.inclusivedemocracy.org
Κίνηση για τον ελευθεριακό δημοτισμό, http://dimotismos.gr
Ευτοπία, http://www.eutopia.gr
Λαϊκές συνελεύσεις
Λαϊκές συνελεύσεις γειτονιών και περιοχών της Αττικής
Πετράλωνα, Κουκάκι, Θησείο, http://laikisineleusipetralona.espivblogs.net
Καλλιθέα, http://syneleysikallitheas.blogspot.com
Παλλήνη, http://aganaktismenoipallinis.blogspot.com
Ζωγράφου, http://aganaktismenoizografou.wordpress.com
Χαλάνδρι, http://laikisyneleysihalandri.wordpress.com
Πειραιάς, http://aganaktismenoipirea.blogspot.com
Βύρωνας, http://laikisinelefsivirona.blogspot.com
Γαλάτσι, http://lsgalatsiou.wordpress.com
Αμπελόκηποι, http://ampelokipoi.espiv.net
Μαρούσι, http://ansinamar.blogspot.com
Πατήσια, http://patissiasynelefsi.blogspot.com
Καισαριανή, http://laikisyneleysikaisarianis.blogspot.com
Ν. Ηράκλειο, http://neohrakleio.blogspot.com
Ν. Ιωνία, http://sinelefsinionia.wordpress.com
Ν. Σμύρνη, http://plateians.blogspot.com
Νέου Κόσμου, http://nkosmos-sineleusi.blogspot.com
Αγ. Παρασκευή, http://syneleysiplateiasagias.blogspot.com
Ηλιούπολη, http://askilioupolis.espivblogs.net
Αγ. Δημήτριος, http://katadimadim.blogspot.com
Αιγάλεω, http://lasynaigaleo.blogspot.com
Χολαργός Παπάγου, http://anoixtisyneleysixolargoupapagou.blogspot.com
Γκύζη, http://gyzi.espivblogs.net
Νίκαια, http://syneleyshnikaia.wordpress.com
Κερατσίνι, http://suneleushkeratsiniou.blogspot.com
Περιστέρι, http://sineleusiperisteri.blogspot.com
Γλυκά νερά, http://sineleusiglikonneron.blogspot.com
Χαϊδάρι, http://syneleysihaidari.wordpress.com
Ανοιχτής Λαϊκής Συνέλευσης Κορυδαλλού, http://alsk.org
Λαϊκές συνελεύσεις άλλων πόλεων
Θεσσαλονίκη, http://aganaktismenoi-thess.blogspot.com
Έβρος, http://aganaktismenoi-polites-evrou.blogspot.com
Ηράκλειο, http://aganaktismenoihrakleio.blogspot.com
Δράμα, http://aganaktismenoi-drama.gr
Βόλος, http://aganaktismenoi-volos.blogspot.com
Καβάλα, http://realdemocracykavala.squat.gr
Καστοριά, http://aganaktismenoi-kastoria.blogspot.com
Πύργος, http://aganaktismenoi-pyrgou.blogferry.com
Κέρκυρα, http://amesi-dimokratia-corfu.blogspot.com
Σύρος, http://laikisyneleusisyrou.blogspot.com
Χανιά, http://aganaktismenoixania.blogspot.com
Κόρινθος, http://perivolakia.gr
Άρτα, http://aganaktismenoisthnarta.blogspot.com
Καλαμάτα, http://aganaktismenoikaistinkalamata.blogspot.com
Γιαννιτσά, http://realdemocracygiannitsa.blogspot.com
Τήνος, http://aganaktismenoi-tiniakoi.blogspot.com
Πάτρα, http://patras-democracy.blogspot.com
Λαμία, http://patras-democracy.blogspot.com
Πρέβεζα, http://politesprevezas.eu
Τρίκαλα, http://aganaktismenoi-trikala.blogspot.com
Κεφαλονιά, http://www.stopcrisis.gr
Σαντορίνη, https://www.facebook.com/pages/Αγανακτισμενοι-ΣΤΗ-Σαντορινη/151547581582902
Λάρισα, http://aganaktismenoilarisas.blogspot.com
Αίγινα, http://aganaktismenoi-aiginas.blogspot.com
Ικαρία, http://aganaktismenoi-ikarias.blogspot.com
Σητεία, http://aganaktismenoisitias.blogspot.com
Πτολεμάϊδα, http://aganaktismenoipolitesptolemaidas.blogspot.com
Μυτιλήνη, http://aganaktismenoi-mytilene.blogspot.com
Ξυλόκαστρο, http://denpaeiallo-xylok.blogspot.com
Βέροια, http://www.agapoveria.gr
Μέγαρα, http://laikisinelefsimnp.blogspot.com
Σπάρτη, http://aganaktismenoi-spartis.blogspot.com
Χίος, http://www.aganaktismenoi-chios.gr
Κιάτο, http://www.plateiakiatou.gr/site
Μολάοι, http://plateiamolaon.wordpress.com
Ύδρα, http://hydra-aganaktismenoi.blogspot.com

12 Δεκεμβρίου 2012

Oι «τράπεζες χρόνου» γράφουν τον Τόμσεν


Η εποχή (και η αγορά) αποτιμά τα πάντα. Από αυτήν την αποτίμηση δεν κατάφερε να διαφύγει ούτε ο χρόνος. Ειδικά ο χρόνος, που, σύμφωνα με την πασίγνωστη φράση, αποτιμάται μόνο ως χρήμα. Το αίτημα για ελεύθερο χρόνο υπέρ της κοινωνίας και όχι υπέρ των εργοδοτών έχει τεθεί εδώ και πολλές δεκάδες χρόνια. Όμως νικήτρια είναι η αγορά.
Ο χρόνος είναι χρήμα, λοιπόν, σύμφωνα με την κρατούσα και αγοραία προσέγγιση, η οποία ρυθμίζει τα πάντα και κυρίως τις ανθρώπινες σχέσεις. Τι συμβαίνει, όμως, όταν αυτές οι ρυθμίσεις (των αγορών) εμφανίζονται ανεπαρκείς, άδικες, ολέθριες για τους ανθρώπους; Τι συμβαίνει όταν το χρήμα εξαφανίζεται για τους πολλούς, όσο χρόνο κι αν διαθέτουν; Τι συμβαίνει στην περίπτωση της παρατεταμένης κρίσης, όπου εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εξοβελίζονται από την παραγωγική διαδικασία; Έχει κάποια αξία άραγε ο άπλετος χρόνος τους; Μπορούν κάπου να τον διαθέσουν επωφελώς για τους ίδιους και την κοινωνία;
Προφανώς οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι απλές, αρκεί βέβαια να καταφέρει κάποιος να δει πέρα από τους νόμους της αγοράς, οι οποίοι σε τελική ανάλυση λειτουργούν μόνο προς όφελος αυτών που την ελέγχουν. Όμως ο χρόνος είναι μια έννοια – και μια πραγματικότητα – κατά πολύ ευρύτερη της αγοράς και του... θεού της, δηλαδή του κέρδους.
Ο χρόνος, στην ουσία του, είναι το πλαίσιο της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης. Και η ανθρώπινη ύπαρξη υποτιμάται κατάφωρα αν ταυτίζεται με το κέρδος. Πέρα από τους νόμους της αγοράς, την ανθρώπινη ύπαρξη ρυθμίζουν κάποιες ανώτερες αναζητήσεις και χαρακτηριστικά, όπως η αλληλεγγύη, η προσφορά, η συμπόνια, η προσπάθεια, η ανωτερότητα, ο αγώνας! Πρόκειται για χαρακτηριστικά, τα οποία βοήθησαν τον άνθρωπο να σταθεί στα δυο του πόδια. Όρθιος!
Σε εποχές κρίσης, όπως αυτή που ζει η χώρα τα τρία τελευταία χρόνια, τίποτε από όσα ξέραμε δεν είναι πια δεδομένο. Και οι ανατροπές που συντελούνται με ραγδαία ένταση και ταχύτητα δοκιμάζουν την ανθρώπινη αντοχή να στέκεται όρθιος, στα δύο του πόδια, περήφανος.
Προσπαθώντας να σταθεί όρθια, η ελληνική κοινωνία μαθαίνει να ζει αλλιώς και αρχίζει κατ’ αρχήν να αναθεωρεί τις απόψεις της για τους νόμους και τις γραφές της αγοράς. Προφανώς ο χρόνος για εκατομμύρια υποαμειβόμενους και άνεργους Έλληνες δεν είναι χρήμα. Η περίσταση, μάλιστα, είναι τέτοια ώστε επιβάλλει στη σκέψη και τη συμπεριφορά των δοκιμαζόμενων ανθρώπων να επιχειρήσουν το επόμενο βήμα και να συνειδητοποιήσουν ότι ο χρόνος είναι σχέσεις, ο χρόνος είναι αλληλεγγύη, ο χρόνος είναι κοινωνική δικτύωση, ο χρόνος είναι εμπιστοσύνη.
Κάπως έτσι, δηλαδή εξ ανάγκης, δημιουργήθηκαν οι τράπεζες χρόνου, οι οποίες συνοψίζουν όλα τα παραπάνω μαζί.
Δίνουν χωρίς να παίρνουν
Είναι «τράπεζες» που δίνουν, αλλά δεν παίρνουν, και είναι τράπεζες στις οποίες, όταν λέμε κούρεμα, εννοούμε κούρεμα και τίποτε παραπάνω. Δεν γνωρίζουν από ομόλογα, επιτόκια, παράγωγα, δεν δανείζουν και δεν δανείζονται. Τι ακριβώς είναι;
Είναι δίκτυα ανθρώπων που συνήθως, με βάση μια συνοικία ή μια γειτονιά, οργανώνουν από κοινού τον χρόνο τους προσφέροντας ο ένας στον άλλο υπηρεσίες που διαφορετικά θα έπρεπε να πληρώσουν. Είναι μία μορφή εθελοντισμού, που βασίζεται όμως στην αμοιβαία βοήθεια και υποστήριξη και όχι στη φιλανθρωπία. Συνήθως στις τράπεζες χρόνου οι συμμετέχοντες δηλώνουν ποια υπηρεσία προσφέρουν και για πόσο χρόνο. Δηλώνουν επίσης τι χρειάζονται ή τι ψάχνουν. Για παράδειγμα, κάποιος προσφέρει μια ώρα babysitting και την ανταλλάσσει με μία ώρα μαθήματος αγγλικών.
Θα πει κανείς: Λύνονται έτσι τα προβλήματά μας; Ίσως όχι όλα, ίσως όχι εντελώς, ίσως όχι οριστικά, ιδιαίτερα τώρα που όλα αυτά βρίσκονται στο ξεκίνημά τους.
Το σημαντικότερο με αυτού τους είδους τις πρωτοβουλίες, που ολοένα εξαπλώνονται, είναι πως, εκτός από το ότι φιλοδοξούν να λύσουν ένα πρακτικό πρόβλημα, μέσω ανοιχτών διαδικασιών και ισότιμων σχέσεων φέρνουν τους ανθρώπους κοντά και λειτουργούν σαν ένα πρώτο δίχτυ προστασίας, ενάντια στη μοναξιά, την αποξένωση και την αγριότητα των ημερών που διανύουμε.
Είναι πολύ σημαντικό για όλους μας να ξέρουμε ότι μια φορά την εβδομάδα κάποιοι μας προσφέρουν και σε κάποιους προσφέρουμε, ότι συμμετέχουμε σε μια συλλογικότητα που στόχο έχει να κάνει τη ζωή όλων λίγο καλύτερη και ότι, σε τελική ανάλυση, δεν έχουν διαλυθεί τα πάντα γύρω μας. Είναι μια κίνηση ανθρωπιάς και μια θετική πρωτοβουλία, στην οποία ο καθένας και η καθεμιά μπορεί να συμμετέχει με ό,τι διαθέτει.
Ετοιμάσαμε, λοιπόν, έναν μικρό χρηστικό οδηγό με κάποιες πρωτοβουλίες τραπεζών χρόνου και τα στοιχεία επικοινωνίας τους. Η συμμετοχή σε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες είναι απλή και συνήθως το μόνο που απαιτείται είναι μια εγγραφή στην ιστοσελίδα τους και η συμπλήρωση της αντίστοιχης φόρμας.
Αθήνα
Τράπεζα Χρόνου & Αλληλεγγύης Μοσχάτου www.mesopotamia.gr/trapeza_xronou.htm
Δημιουργήθηκε από ανθρώπους που συμμετείχαν στην πρωτοβουλία πολιτών «Μεσοποταμία» και συνεδριάζουν κάθε Τρίτη στις 9 το βράδυ στο σπίτι της «Μεσοποταμίας», Πλάτωνος 13 στο Μοσχάτο. Οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονται είναι: μαθήματα ελληνικών και αγγλικών για παιδιά, φιλολογικά μαθήματα, βοήθεια για ηλικιωμένους, βοήθεια σε ξυλοκατασκευές, μερεμέτια, εκπαίδευση και βοήθεια σε υπολογιστές, εκπαίδευση σε μοντελισμό, μαγειρική.

Τράπεζα χρόνου στη Δάφνη
www.enow.gr/196/1633.aspx

Λειτουργεί στο πλαίσιο του ελληνικού δικτύου γυναικών της Ευρώπης που μέσα στα χρόνια έχει καταφέρει να γίνει γνωστό κυρίως με τη γραμμή υποστήριξης γυναικών SOS που τρέχει εδώ και πολλά χρόνια στηρίζοντας στην πράξη γυναίκες - θύματα κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. Μέσα από την πρωτοβουλία της τράπεζας χρόνου, όπως δηλώνουν: «Δημιουργούνται σταθερές - συνεχείς και πιστές σχέσεις αμοιβαιότητας που ενδυναμώνουν τα μέλη. Σε αντίθεση με τη μισθωτή εργασία βιώνονται ως ελεύθερες και όχι αλλοτριωμένες δραστηριότητες. Είναι περισσότερο επικοινωνιακές συναναστροφές παρά «απασχόληση». Ενισχύουν την αλληλεγγύη μεταξύ των δύο φύλων αλλά και μεταξύ των γενεών».
Οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονται είναι πολλές και ενδεικτικά αναφέρουμε: Κατασκευαστικές εργασίες, βαφή, αφαίρεση κατασκευών, επισκευές, μαθήματα ξένων γλωσσών, υπηρεσίες σε ηλικιωμένους, ανάπηρους (ψώνια, φύλαξη), φύλαξη παιδιών, βοήθεια σε μαθητές, συμπλήρωση δηλώσεων εφορίας, μαθήματα υπολογιστών, σίδερο - μαγείρεμα και επίσης: μεταφράσεις, επιμέλεια κειμένων. Σημαντικό είναι επίσης ότι δεν περιορίζονται γεωγραφικά, μπορούν να γίνουν μέλη και να έρθουν σε επαφή άνθρωποι από όλη τη χώρα.

Τράπεζα Χρόνου
Πλατείας Συντάγματος
www.time-exchange.gr

Δημιουργήθηκε από ανθρώπους που συναντήθηκαν πέρυσι συμμετέχοντας στις ανοιχτές διαδικασίες της πλατείας Συντάγματος και αποφάσισαν να το πάνε λίγο παρακάτω. Όπως δηλώνουν, συναντιούνται κάθε Παρασκευή στις 7 το απόγευμα στη Στέγη Πολιτιστικών και Καλλιτεχνικών Δρώμενων Quilombo (Σερβίων 10 και Λ. Αθηνών, Ακαδημία Πλάτωνος) και λειτουργούν με ανοιχτές διαδικασίες. Όλα τα μέλη έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στη συνέλευση, να πουν την άποψή τους, να κάνουν προτάσεις, να ψηφίσουν, να κάνουν κάποια ανακοίνωση και να θέσουν θέματα επόμενης συνέλευσης.
Στην ιστοσελίδα τους υπάρχουν αναλυτικά όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κανείς για να εγγραφεί και να δημιουργήσει το δικό του «προφίλ». Ξεχωρίζουμε και το πολύ καλό FAQ κομμάτι από την ιστοσελίδα τους, από το οποίο αντιγράφουμε μια ερώτηση και την απάντησή της γιατί είναι ενδεικτική της γενικότερης φιλοσοφίας:
Ερώτηση: «Μόλις γράφτηκα και έχω 0 ώρες στον λογαριασμό μου. Μπορώ να λάβω προσφορά από άλλο μέλος;»
Απάντηση: «Ναι! Όλοι ξεκινάμε με 0 ώρες. Για να ξεκινήσει κανείς μια συναλλαγή δεν χρειάζεται να έχει κάποιες ώρες στον λογαριασμό του. Επομένως δεν χρειάζεται να περιμένεις να ζητήσει άλλο μέλος την προσφορά σου για να πιστωθεί ο λογαριασμός σου με ώρες. Το κατώτερο χρεωστικό όριο για κάθε μέλος είναι οι -30 ώρες και το ανώτερο πιστωτικό είναι το +200.Ο χρήστης που αγγίζει το όριο των -30 ωρών δεν θα μπορεί να ζητήσει άλλη υπηρεσία παρά μόνο να προσφέρει».

Υπάρχουν και στην περιφέρεια

Τράπεζα Χρόνου Κορίνθου
http://www.txkorinthou.gr/, contact@txkorinthou.gr
Με μότο «Εφόδιά μας είναι η αγάπη, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη», η πρωτοβουλία στην Κόρινθο καλεί όποιον και όποια ενδιαφέρεται να επισκεφθεί τον κοινωνικό χώρο «Σβούρα», που βρίσκεται στην οδό Σίνα 37. Η διαχειριστική ομάδα βρίσκεται εκεί κάθε Τρίτη από τις 8.30 μ.μ. έως τις 10.00 μ.μ., με σκοπό να σας ενημερώσει αναλυτικά, αλλά και να σας βοηθήσει να συμπληρώσετε την αίτηση εγγραφής (καθώς και να την παραλάβει!)

Τραπεζα Χρόνου Δήμου Λαμίας
www.lamia-city.gr/netexchange.php
Είναι η πρώτη από τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες που γίνεται μέσα από τις επίσημες δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για τον Δήμο Λαμιέων η «τράπεζα ελευθέρου χρόνου», όπως την αποκαλούν, αποτελεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα που στόχο έχει να στηρίξει από πρακτικής αλλά και ψυχολογικής απόψεως τους οικονομικά ασθενέστερους και τους ανέργους, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι όλοι οι πολίτες είναι πολύτιμοι και μπορούν να προσφέρουν στους συμπολίτες τους. Επίσης να φέρει σε επικοινωνία κι επαφή τους ανθρώπους της πόλης, να διευρύνει το πνεύμα του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Λειτουργεί με μια απλή εγγραφή του ενδιαφερόμενου μέλους και από ’κεί και πέρα με ένα σύστημα «καταθέσεων» και «αποταμιεύσεων» χρόνου. 
πηγή: topontiki.