Πόσο νέο είναι το νέο πολιτικό αφήγημα;

Αν αναλύσει κανείς τη βασική αφήγηση του ναζιστικού κόμματος στα χρόνια της δημοκρατίας της Βαϊμάρης θα διαπιστώσει πως, παρά την παντελώς ατεκμηρίωτη επιχειρηματολογία της, υπάρχει ένα μοτίβο που δεν κατορθώνει μόνο να συγκολλήσει εννοιολογικά τον παραληρηματικό τους λόγο, αλλά και να τον κάνει ιδιαίτερα θελκτικό στις λαϊκές μάζες.

Είναι η θεωρία του πισώπλατου χτυπήματος. Μια συνωμοσιολογική ανασκευή της ιστορίας ικανή να δώσει στο εθνικό αφήγημα μια νέα διάσταση: υπάρχει πάντα ένας εχθρός που επιβουλεύεται χθόνια τη φυλή. Ένας εχθρός που σαμποτάρει κάθε πρόοδο, μολύνει την κοινωνική ιδεολογία, κατέχει τον πλούτο, ελέγχει την κυβέρνηση και τους θεσμούς τους κράτους, για να κρατά τον λαό ναρκωμένο και υποτελή.

Τη δεκαετία του ’80 ο Ζαν Μαρί Λεπέν απογοητευμένος από τις αποτυχημένες προσπάθειες του εν Ελλάδι συντρόφου του – και μετέπειτα υπουργού της δημοκρατίας – Μάκη Βορίδη να στήσει εθνικιστικό κίνημα διαπίστωσε: στην Ελλάδα κάθε προσπάθεια για εθνικιστικό κόμμα είναι καταδικασμένη, καθώς όλα τα κόμματα, από την άκρα αριστερά ως την άκρα δεξιά, είναι εθνικιστικά. Ο Λεπέν φυσικά δεν εννοούσε το πρόγραμμα, τις διακηρύξεις, την κοινωνική σύσταση ή τις ταξικές αναφορές των κομμάτων, αλλά τη βασική δομή που συνέχει το πολιτικό τους αφήγημα.

Κάθε κόμμα υπόσχεται να σώσει το έθνος από έναν εξωτερικό ή εσωτερικό εχθρό – μερικές φορές και από τους δύο – ενώ ταυτόχρονα προσβλέπει για τη σωτηρία σε κάποια μεγάλη ξένη δύναμη ή σε κάποια καλά κρυμμένη πηγή πλούτου. Κάθε αυτόνομη οργάνωση, αντίσταση ή κοινωνική πράξη των ανθρώπων είναι μάταιη, αφού οι πανίσχυροι εχθροί θα την συντρίψουν αργά ή γρήγορα. Οι πολιτικές διενέξεις αποκτούν στοιχεία συνωμοσιολογίας με την ιστορία να μετατρέπεται σε ένα τερατώδες μυθιστόρημα εμποτισμένο με ίντριγκες, μυστικές συμφωνίες και πράκτορες. Ο λαός είναι φυσικά ανίκανος να αντιδράσει σε όλα αυτά, εκτός αν αναθέσει την εξουσία του στους αυτοπροτεινόμενους σωτήρες που θα συντρίψουν τον εχθρό και θα απελευθερώσουν τις καλά κρυμμένες δημιουργικές δυνάμεις.

Η αριστερά, όσο η κρίση χτυπούσε τις κεντρικές αμερικάνικες τράπεζες, μιλούσε για τα αδιέξοδα του καπιταλισμού και διακήρυσσε πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Όταν όμως η κρίση έφτασε στη χώρα, υιοθέτησε όλη τη δομή του εθνικού αφηγήματος ενώ πρότεινε τον εαυτό της ως το νέο άφθαρτο εθνοσωτήρα. Ακόμα και το «διεθνιστικό» ΚΚΕ στις πρόσφατες θέσεις του για το 19ο συνέδριο αφιερώνει λίγες αράδες για την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, ενώ συνεχίζει με τη διατύπωση ενός προγράμματος με καθαρά εθνικό χαρακτήρα. Είναι άλλωστε το κόμμα που αφηγείται τον «αντιμονοπωλιακό αγώνα» ως πατριωτικό καθήκον με τις εθνικιστικές του κορώνες να ωχριούν σε συνωμοσιολογική ανορθολογικότητα, ακόμα και από την άκρα δεξιά [νέα τάξη πραγμάτων, λέσχη Μπίλντεμπεργκ, ΑΟΖ κ.τ.λ.].

Δεν χρειάζεται να συνεχίσω. Αυτή η δομική αναλογία μεταξύ των λόγων όλων τον επίδοξων σωτήρων αποκαλύπτει τη βασική σχέση που θέλει να επιβάλει ο ολοκληρωτισμός. Να αποτρέψει εξ’ αρχής κάθε κοινωνική πράξη που θα βασίζεται στη συνειδητοποίηση του γεγονότος πως σωτήρες πια δεν υπάρχουν και πως μόνο εμείς οι ίδιοι είμαστε υπεύθυνοι για την ιστορία μας. Καλό είναι λοιπόν να οργανώσουμε άμεσα τη ζωή μας στο χωράφι, στη δουλειά, στη γειτονία, στην πόλη. Να πάρουμε πίσω τη ζωή μας δημιουργώντας έναν άλλο κόσμο μέσα σε αυτόν που καταρρέει. Και ας αφήσουμε τους υπόλοιπους να περιμένουν το ξανθό γένος, τα πετρέλαια του Αιγαίου, τις γερμανικές αποζημιώσεις, τον Έλληνα Τσάβες, τον θείο Σαμ ή το λαχείο συντακτών.

πηγή:αντιστροφή προπτικής.

Ας μη γελιόμαστε

Ας μη γελιόμαστε

του Πασχάλη Ναγντεβερένη
Διδάκτορα Κοινωνιολογίας


Μη γελιέστε, για να αλλάξει η τραγική κατάσταση στην οποία ζούμε, και πάλι με τον εαυτό μας πρέπει να αναμετρηθούμε. Και πιο συγκεκριμένα, με εκείνο το «κομμάτι» μας, που μας θέλει «ατομάκια»: «ανεξάρτητες» δηλαδή και απομονωμένες μονάδες, οι οποίες προασπίζουν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους έναντι της κοινωνίας, νοούμενης αποκλειστικά ως το πεδίο ικανοποίησης των ατομικών επιθυμιών. Με άλλα λόγια, πρέπει και πάλι να τα βάλουμε με τον εαυτό μας ως το παράγωγο του κυρίαρχου καταναλωτικού ψευδο-ηδονισμού, ο οποίος όχι μόνο αποκρύπτει τη δημιουργική μας πλευρά, αλλά και απαξιώνει κάθε δυνατότητα ανάληψης συλλογικής δράσης ως «παρωχημένη», «ατελέσφορη» και «συντεχνιακή».

Η όποια αποτελεσματικότητα των διαδοχικών «Σοκ» της τελευταίας τριετίας οφείλεται στην πρότερη επικράτηση αυτού του ψευδο-ηδονισμού, αλλά και εξυπηρέτησε τον κοινό στόχο: την απομάκρυνση του κίνδυνου εισαγωγής των μαζών στο προσκήνιο της Ιστορίας, μέσω της καλλιέργειας της «αδυναμίας» μας να παρέμβουμε σε ότι συμβαίνει γύρω μας. Δεν είναι λοιπόν, ο επικοινωνιακός πανικός αυτός καθαυτός που σπρώχνει στην απόγνωση και την κατάθλιψη, όσο η ενδόμυχη αποδοχή από μέρους μας, αυτής της «αδυναμίας». Ευτυχώς για όλους μας, το κίνημα αντίστασης στα νεοφιλελεύθερα μνημόνια το αναγνώρισε έγκαιρα και το πολέμησε.

Μετά από δυόμιση χρόνια επαναλαμβανομένων επικοινωνιακών «Σοκ», γνωρίζουμε πια εμπειρικά ότι οι ψυχολογικές επιχειρήσεις καταστολής αυτού του τύπου, στόχο έχουν να επιφέρουν στο κοινωνικό σώμα τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα που προκαλεί ένα «Σοκ» στο ανθρώπινο: πάγωμα, κράτημα, ακινησία. Γνωρίζουμε επίσης πως και στις δύο περιπτώσεις, η «θεραπευτική» αγωγή απαιτεί τις ακριβώς αντίθετες ποιότητες: ζεστασιά, ροή και κίνηση.

Το «θεραπευτικό» αυτό πρωτόκολλο ανέλαβε να φέρει εις πέρας το κίνημα αντίστασης: η ίδια η διοργάνωση κινητοποιήσεων αντίστασης, έθετε στον καθένα συνεχώς και με αμείλικτο τρόπο τα εξής ερωτήματα: στον άνετο καναπέ μου, καταναλώνοντας εικόνες «καταστροφής», ή στο δρόμο, μαζί με όσους αντιστέκονται; «παγωμένος» μεταξύ των οικείων που συναποτελούν τον μικρόκοσμό μου, ή στη «ζεστασιά» της ανθρώπινης συντροφικότητας των συλλογικοτήτων αντίστασης και αλληλεγγύης (επιτροπές ενάντια στο μνημόνιο, λαϊκές συνελεύσεις, επιτροπές «Δεν πληρώνω», δίκτυα αλληλέγγυας οικονομίας, κτλ);


Η συνεχώς αυξανόμενη μαζικοποίηση των αγώνων (από τις 5 του Μάη του 2010 μέχρι και τις 12 του Φλεβάρη του 2012), καθώς και η αύξηση της έντασης της φυσικής βίαιης καταστολής, μαρτυρούν ότι το κίνημα αντίστασης έχει καταφέρει ένα ισχυρό πλήγμα στην αποτελεσματικότητα των ψυχολογικών επιχειρήσεων καταστολής. Και αυτό γιατί πέτυχε μέσα από την κίνηση και τη «ζεστασιά» που δημιούργησε, να θέσει ξανά μία αλήθεια που ο καπιταλισμός (από εμφανίσεώς του), προσπαθεί να ακυρώσει: η ύπαρξη του κόσμου μας έτσι όπως το γνωρίζουμε, εξαρτάται άμεσα από εμάς τους ίδιους, διότι είμαστε αυτοί που τον υλοποιούν. Μπορεί να μην ελέγχουμε την πορεία του, αλλά μπορούμε να την συν-διαμορφώσουμε, καθώς χωρίς εμάς, «γρανάζι δεν γυρνά».

Η αναγνώριση αυτή, υποσκάπτει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των ψυχολογικών επιχειρήσεων καταστολής, καθώς α) ακυρώνει στην πράξη τις όποιες ενοχές προσπαθούν να μας καλλιεργήσουν οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί: βεβαίως και είμαστε υπεύθυνοι για την σημερινή κατάσταση του κόσμου μας, διότι εμείς τον αναπαράγουμε καθημερινά, διότι εμείς είμαστε ο κόσμος. Μόνο που τώρα η αποδοχή αυτή δεν αποτελεί μονοπάτι προς την ενοχή και την κατάθλιψη, αλλά γνώση, η οποία επιτρέπει την ανάληψη συλλογικής δράσης για την ριζική αλλαγή του· β) καθιστά κενό νοήματος το δίλλημα περί αισιόδοξης ή απαισιόδοξης στάσης σχετικά με το «προς τα πού πάνε τα πράγματα»: από τη στιγμή που αναγνωρίζουμε πως όπου κι’αν πηγαίνουν, εμείς τα οδηγούμε, το ερώτημα αλλάζει και γίνεται «προς τα πού επιθυμούμε να πάνε τα πράγματα, και ποιες δράσεις αναλαμβάνουμε γι’αυτό».

Το τι τελικά θα γίνει, κανείς δεν το ξέρει. Το μόνο για το οποίο μπορούμε να είμαστε βέβαιοι είναι πως οι αγώνες που έρχονται, όπως και αυτοί που πέρασαν, προσφέρουν τη δυνατότητα στον καθένα να εξελιχθεί από «ατομάκι», σε ολοκληρωμένη ανθρώπινη ύπαρξη με σώμα, καρδιά και νου: σε άνθρωπο δηλαδή που παλεύει για τη διαμόρφωση των συλλογικών όρων ικανοποίησης των βασικών του υλικών αναγκών, όχι μόνο για την επιβίωσή του, αλλά και για την διατήρηση της ψυχικής του ισορροπίας, καθώς το μυαλό του τον πληροφορεί πως η καταστροφή που βιώνουμε δεν έχει φυσικά, μα κοινωνικά αίτια, δηλαδή, την ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας μας.

Γι’αυτό σας λέω. Ο πραγματικός αντίπαλος δεν είναι ούτε η τρόικα, ούτε οι κυβερνήσεις των μνημονίων, ούτε το χρέος. Με τον εαυτό μας πρέπει και πάλι να αναμετρηθούμε. Και να τον ξεπεράσουμε.

Πασχάλης Νταγτεβερένης

πηγή:aethraf.

Αναστολή της δημοκρατίας με πρόσχημα την κρίση

Η Ευρώπη στον δρόμο του κατά Γκράμσι καισαρισμού

Le Monde Diplomatique: 

dimanche 9 décembre 2012, par Durand Cédric , Keucheyan Razmig ,[Κούτσης Θανάσης (μτφ)]

Καυστική ειρωνεία, ενθάρρυνση ή επιτάφιος ; . 

Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση προξενεί αμηχανία όταν, την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Επιτροπή των Βρυξελλών διεξάγουν δημοσιονομικό πόλεμο εναντίον αρκετών κρατών - μελών. Γι’ αυτό και απαιτείται ένας στοχασμός πάνω στη φύση του πολιτικού καθεστώτος που σήμερα οικοδομείται στην Ένωση.

« Αν πετάξουμε καταγής ένα κρύσταλλο, θρυμματίζεται –αλλά όχι με οποιονδήποτε τρόπο : θρυμματίζεται σύμφωνα με τις οδηγίες θραύσης του σε κομμάτια των οποίων η οριοθέτηση, αν και αόρατη, ήταν εκ των προτέρων καθορισμένη από τη δομή του κρυστάλλου ».

Η παρατήρηση αυτή του Σίγκμουντ Φρόιντ, που έγινε τη δεκαετία του 1930 [1] και αφορούσε τους ψυχικά ασθενείς, έχει επίσης εφαρμογή και στους πολιτικά ασθενείς, στην πρώτη γραμμή των οποίων βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση  : μια δομή όντως γεμάτη ραγίσματα και θραύσματα.

Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 φανέρωσε τις εγγενείς αντιφάσεις του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Κατέδειξε ιδίως ότι η Ένωση εδραζόταν σε ένα αυταρχικό πολιτικό καθεστώς, το οποίο ρέπει προς την αναστολή των δημοκρατικών διαδικασιών επικαλούμενο την επείγουσα οικονομική ή χρηματοπιστωτική ανάγκη.

Έτσι, κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών, θεσμοί που ξεφεύγουν από κάθε λαϊκό έλεγχο, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπαγόρευσαν τον οδικό χάρτη τους στους λαούς της Ιρλανδίας , της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας κ.ά. – με την ενεργό συνεργασία της άρχουσας τάξης των χωρών αυτών.

Η Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση (ΣΣΣΔ / TSCG), ο έλεγχος του προϋπολογισμού των κρατών-μελών και η επιτήρηση των τραπεζών από την Ένωση παρατείνουν αυτή τη μετατόπιση [2]. Πώς να χαρακτηρίσουμε αυτή τη μορφή διακυβέρνησης των λαών χωρίς τους λαούς ;

Προκειμένου να κατανοήσουμε τη φύση του νέου ευρωπαϊκού πολιτικού καθεστώτος, πρέπει να επανέλθουμε στις τέσσερις φάσεις της κρίσης.

Όλα ξεκινούν τον Αύγουστο του 2007. Όταν η μεγαλύτερη γαλλική τράπεζα, η BNP Paribas, ανακοινώνει το πάγωμα τριών επενδυτικών κεφαλαίων της, επικαλούμενη την αδυναμία της να τα τιμολογήσει, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει κανένα χρηματοπιστωτικό εργαλείο ικανό να της επιτρέψει να παρέμβει  Το ενιαίο νόμισμα μπορεί να οδήγησε στην ανάδυση τραπεζών που δραστηριοποιούνται σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, όμως η εποπτεία της δραστηριότητάς τους παραμένει προνόμιο των κρατών. Η ΕΚΤ εγχέει σημαντική ρευστότητα, χωρίς να έχει ακόμη εξεταστεί το ενδεχόμενο μιας σε βάθος μεταρρύθμιση ς του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η πτώχευση της τέταρτης επενδυτικής τράπεζας του κόσμου, της Lehman Brothers, τον Σεπτέμβριο του 2008, δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για τη δεύτερη φάση της κρίσης. Οδηγεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και προκαλεί μεγάλης έκτασης πιστωτική συρρίκνωση (credit crunch). Για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο, η παγκόσμια οικονομία βυθίζεται στην ύφεση.

Η απάντηση έρχεται πρώτα από τους G20 και τις κεντρικές τράπεζες των κυριότερων οικονομιών του πλανήτη . Ολοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα λήψης προσωρινών μέτρων για την αντιστροφή του υφεσιακού κύκλου. Κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης και 16ης Οκτωβρίου 2008, οι κυβερνήσεις ανακοινώνουν την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα και υπόσχονται να εγγυηθούν τα τραπεζικά δάνεια. Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δύο θεσμοί αυξάνουν την ισχύ τους . Η ΕΚΤ και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αποτελούν τα πραγματικά κέντρα ελέγχου μέσα στη θύελλα. Καθώς δεν διαθέτουν εκλογική νομιμοποίηση, η ενδυνάμωσή τους εντείνεται με τρόπο αντιστρόφως ανάλογο σε σχέση με το επίπεδο δημοκρατίας στην Ένωση.

Τρίτη φάση  Στα τέλη του 2009, η Ευρώπη γίνεται το επίκεντρο της παγκόσμιας κρίσης. Και αρχίζει να ξετυλίγεται μια σατανική σπείρα . Απογειώνονται τα επιτόκια του δημόσιου χρέους των χωρών της περιφέρειας, γενικεύονται τα μέτρα λιτότητας, με την ανάπτυξη να αγκομαχάει ή να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Μέσα στην αναταραχή, κυρίαρχα κράτη που εγκλείστηκαν στο κοινό νόμισμα βρίσκονται στο έλεος κερδοσκοπικών επιθέσεων από τη στιγμή που η ΕΚΤ αρνείται να προσφέρει την εγγύησή της.

Από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη στον Μάριο Ντράγκι

Μάιος 2010. Το πρώτο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας θέτει την Αθήνα υπό την κηδεμονία της « τρόικας » : Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ΕΚΤ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στον απόηχό του, τα επιτόκια της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας τρελαίνονται, με τα επιτόκια της Ισπανίας και της Ιταλίας να ακολουθούν, ακυρώνοντας την εικασία σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα ήταν ειδική περίπτωση. Την ίδια στιγμή, το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα (EFSF) βλέπει το φως της ημέρας. Παρά την αντίθεση ενός μέρους των ελίτ της ηπείρου, η ΕΚΤ διευρύνει το πεδίο των προνομίων της και αρχίζει να επαναγοράζει κρατικά χρεόγραφα στη δευτερογενή αγορά.

Οι αλλαγές αυτές αγκαλιάζουν τα συμφέροντα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ αναλαμβάνει επικεφαλής του EFSF. Πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πέρασε ένα μέρος της καριέρας του στον ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό τομέα, εργάστηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 για την Ομοσπονδιακή Ένωση Γερμανικών Τραπεζών, διεύθυνε ένα κερδοσκοπικό κεφάλαιο (hedge fund) μεταξύ του 1999 και του 2001 στο Λονδίνο και απασχολήθηκε ως ιδιωτικός σύμβουλος στις Βρυξέλλες. Παρόμοια περίπτωση : ο Ζακ ντε Λαροζιέρ. Πρώην γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών, κατόπιν σύμβουλος του Μισέλ Πεμπερό, προέδρου-γενικού διευθυντή της BNP Paribas, τον Φεβρουάριο του 2009 ήταν επικεφαλής της ομάδας των εμπειρογνωμόνων που απέστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια έκθεση για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτική ς αρχιτεκτονικής. Τέσσερα από τα οκτώ μέλη αυτής της ομάδας έχουν ή είχαν δεσμούς με χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς : την Goldman Sachs, την BNP Paribas, τη Lehman Brothers και τη Citigroup.

Κατά την τέταρτη φάση, που αρχίζει τον Ιούλιο του 2011, η κρίση του δημόσιου χρέους στην ευρωπαϊκή περιφέρεια εξαπλώνεται σε ορισμένες χώρες του ιστορικού πυρήνα της Ένωσης, όπως η Ιταλία, η οποία βλέπει τα επιτόκια του χρέους της να εκτοξεύονται σε σχέση με εκείνα τη ς Γερμανίας.

Το σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου φλερτάρει και πάλι με την ύφεση, ενώ οι χώρες του Νότου βυθίζονται στην κρίση. Ταυτόχρονα, η κρίση πολιτικοποιείται όλο και πιο πολύ. Οι εντάσεις μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών σε διεθνές επίπεδο οξύνονται, κυρίως στους κόλπους των πιο τυραννισμένων από τις οικονομικές αναταράξεις κοινωνιών : της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας.

Ο ρόλος που έπαιξε το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF) κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης αποδεικνύεται αποφασιστικός. Ο οργανισμός αυτός, ένα είδος λόμπι των μεγάλων παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, πίεσε με όλο του το βάρος τους εκπροσώπους των εθνικών κυβερνήσεων και της Ένωσης. Ενεπλάκη ευθέως στις διαπραγματεύσεις γύρω από τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, καταφέρνοντας λόγου χάρη να εκτροχιάσει τις συζητήσεις γύρω από την πρόταση επιβολής νέου φόρου στον τραπεζικό τομέα [3].

Όταν τον Οκτώβριο του 2011 ο Έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ανακοινώνει την πρόθεσή του να διενεργήσει δημοψήφισμα σχετικά με το νέο σχέδιο βοήθειας, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις γίνονται απειλητικές. Ο Νικολά Σαρκοζί επικαλείται για πρώτη φορά το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Ο Γ. Παπανδρέου παραιτείται· αντικαθίσταται από τον Λουκά Παπαδήμο, πρώην κεντρικό τραπεζίτη σε Αθήνα και Φρανκφούρτη, επικεφαλής μιας « κυβέρνησης εθνικής ενότητας ».

Στην Ιταλία, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι γνωρίζει την ίδια μοίρα. Μετά την επιστολή που απηύθυνε στην Ιταλία ο Επίτροπος για οικονομικά και νομισματικά θέματα, Όλι Ρεν και με την οποία απαιτούσε δραστικές οικονομικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ο Μπερλουσκόνι υποχρεώθηκε σε παραίτηση. Αντικαταστάθηκε από τον Μάριο Μόντι, έναν νοτίως των Άλπεων κλώνο των κ.κ. Παπαδήμου, Λαροζιέρ και Ρέγκλινγκ. Πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος για τον ανταγωνισμό, ο κ. Μόντι έχει χρηματίσει πρόεδρος του European Money and Finance Forum (Ευρωπαϊκό Νομισματικό και Χρηματοπιστωτικό Φόρουμ, μια δεξαμενή σκέψης που συνενώνει τραπεζίτες, χρηματιστές , πολιτικούς και πανεπιστημιακούς) και σύμβουλος της Goldman Sachs και της Coca-Cola.

Η ανικανότητα των εθνικών κυβερνήσεων να αντεπεξέλθουν οδηγεί σε επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η εν αναμονή της επικύρωσής της νέα συνθήκη περιορίζει ασφυκτικά τις εθνικές πολιτικές σχετικά με τους προϋπολογισμούς, υποβάλλοντάς τους στην κηδεμονία της Επιτροπής και άλλων κυβερνήσεων.

Η αρχή σύμφωνα με την οποία « η εθνική κυριαρχία σταματά όταν σταματά η φερεγγυότητα » υποβιβάζει τις χώρες που δέχονται πρόγραμμα βοήθειας σε οιονεί προτεκτοράτα.

Σε Αθήνα, Λισαβόνα και Δουβλίνο, οι άντρες με τα μαύρα της τρόικας υπαγορεύουν τη σειρά των μέτρων που πρέπει να υιοθετηθούν, εκθέτοντας σε κοινή θέα τις νεοαποικιακές σχέσεις στις οποίες υποβάλλονται οι χώρες της περιφέρειας.

Υποστηριζόμενες από τη νέα κυβέρνηση της Γαλλίας, η Ισπανία και η Ιταλία απέσπασαν στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής του Ιουνίου 2012 μια αόριστη υπόσχεση, σύμφωνα με την οποία η επιβολή κηδεμονίας θα είναι λιγότερο αυστηρή στ ο μέλλον. Αυτές οι πλάνες θρυμματίστηκαν μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι, ότι δεν προτίθεται να προσφέρει την πλήρη εγγύηση της ΕΚΤ – της οποίας έγινε διοικητής τον Νοέμβριο του 2011– παρά μόνο με αντάλλαγμα την απόλυτη συμμόρφωση των εθνικών αρχών στις προσταγές της τρόικας [4].

Έτσι, από την έναρξη της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σταμάτησε να επιδεικνύει χαρακτηριστικά αυταρχικού καθεστώτος. Εκλεγμένες κυβερνήσεις που εξαναγκάζονται σε παραίτηση και αντικαθίστανται από τεχνοκράτες χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση· απόλυτο προβάδισμα υποτιθέμενα « ουδέτερων » θεσμών όπως η ΕΚΤ· εξάλειψη του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον οποίο ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος, Μάρτιν Σουλτς, εις μάτην προσπαθεί να αναδείξει [5]· ματαίωση δημοψηφισμάτων · παρείσφρηση του ιδιωτικού τομέα στη λήψη πολιτικών αποφάσεων…

Προκειμένου να κατανοήσουμε αυτή την αντιδημοκρατική δυναμική, που μόνο ένα ευρύ κοινωνικό κίνημα πανευρωπαϊκής κλίμακας θα μπορούσε να αναστρέψει, δεν θα ήταν ανώφελο να στραφούμε προς έναν σύγχρονο του Φρόιντ, έναν επίσης διορατικό παρατηρητή της κρίσης του πολιτισμού στη δεκαετία του 1930 : τον Αντόνιο Γκράμσι.

Σύμφωνα με τον Ιταλό διανοούμενο, κατά τη διάρκεια των μεγάλων κρίσεων του καπιταλισμού, οι θεσμοί που εξαρτώνται από την καθολική ψηφοφορία, όπως τα κοινοβούλια, περνούν σε δεύτερο πλάνο.

Αντιθέτως, οι περιστάσεις ενισχύουν «  τη σχετική θέση της εξουσίας της γραφειοκρατίας (πολιτικής και στρατιωτικής), των υψηλών χρηματοπιστωτικών κύκλων, της Εκκλησίας και εν γένει όλων των οργανισμών που είναι σχετικά ανεξάρτητοι από τις διακυμάνσεις της κοινής γνώμης [6] ».

Σε κανονικές συνθήκες, όλοι αυτοί οι πόλοι εξουσίας αφήνουν τους δημοκρατικούς θεσμούς να κρατούν τα ηνία χωρίς ιδιαίτερα προσκόμματα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει πλέον σε κατάσταση κρίσης : από τη μία, οξύνονται οι εγγενείς αντιφάσεις των θεσμών που νομιμοποιούνται σε εκλογικό επίπεδο, ελαττώνοντας την ικανότητά τους να λαμβάνουν τις αποφάσεις που απαιτεί η επιτάχυνση των πολιτικών εξελίξεων· από την άλλη, η κοινή γνώμη έχει σημαντικότατες διακυμάνσεις, απειλώντας να στραφεί προς τις πιο ριζοσπαστικές λύσεις.

Ο Γκράμσι ονομάζει « καισαρισμό » την προδιάθεση αυτή των δημοκρατικών καθεστώτων να επιδεικνύουν αυταρχικές τάσεις σε καιρούς κρίσης.

Κατά τον 19^ο αιώνα και στο πρώτο μισό του 20ού, τα « καισαρικά » στοιχεία αναδύονταν από τους κόλπους των στρατευμάτων –κάτι που ισχύει για τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, τον Όττο φον Βίσμαρκ και τον Μπενίτο Μουσολίνι, τρεις εμβληματικές μορφές του φαινομένου. Εξάλλου, ο καισαρισμός δανείζεται το όνομά του από έναν χαρισματικό Ρωμαίο στρατηγό που, διαβαίνοντας τον Ρουβίκωνα, εξάλειψε τα όρια μεταξύ στρατού και πολιτικής.

Ο Γκράμσι, ωστόσο, είχε διαβλέψει ότι και μη στρατιωτικοί παράγοντες μπορούν επίσης να ασκήσουν τη λειτουργία του καίσαρα : πρόκειται για την περίπτωση της Εκκλησίας, του χρηματοπιστωτικού τομέα ή της κρατικής γραφειοκρατίας. . Ο συγγραφέας των « Τετραδίων της Φυλακής » καταγράφει λόγου χάρη την κατακερματισμένη φύση του έθνους που προέκυψε από την Ιταλική Αναβίωση του 19^ου αιώνα : η σύστασή του μέσα από διαδοχικές προσκτήσεις περιφερειών λαμβάνει χώρα χωρίς την πραγματική εμπλοκή των λαϊκών μαζών. Μόνη η γραφειοκρατία εγγυούνταν την ενότητα, παίζοντας τον ρόλο του καίσαρα, χωρίς τον οποίο οι φυγόκεντρες δυνάμεις θα διαρρήγνυαν το σύνολο.

Οι δυναμικές που αυτή την περίοδο αναπτύσσονται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραπέμπουν σε μια μορφή καισαρισμού όχι στρατιωτική, αλλά χρηματοπιστωτική και γραφειοκρατική.

Πολιτική οντότητα με κατακερματισμένη κυριαρχία, η Ευρώπη δεν βλέπει την ενότητά της να διασφαλίζεται παρά μόνο μέσα από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και τη δομική παρέμβαση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα στη λειτουργία της. Και οι υποτιθέμενες « πρόοδοι » που έχουν συντελεστεί προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, δίνουν έμφαση σε αυτόν τον χαρακτήρα.

Ο καισαρισμός αυτός δεν αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο στη σύγχρονη Ευρώπη. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ορισμένοι μη δημοκρατικοί θεσμοί, ανάμεσα στους οποίους τα συνταγματικά δικαστήρια ή οι ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, ισχυροποιούνταν όλο και περισσότερο στη δυτική Ευρώπη.

Η ιδέα που εκείνη την εποχή κινητοποιεί τις ελίτ της ηπείρου είναι ότι οι « δίδυμοι » ολοκληρωτισμοί – ναζισμός και σταλινισμός– αποτελούσαν προϊόν των « υπερβολών » της δημοκρατίας –κι αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο η τελευταία θα έπρεπε να προστατευθεί απέναντι στον ίδιο της τον παραλογισμό [7]. Ήδη από την έναρξή της, η ευρωπαϊκή ιδέα εγγράφεται σε αυτή τη λογική της αποστασιοποίησης από τους λαούς.

Όμως, η βάρβαρη επιτάχυνση που επιτελέστηκε από το 2009 ριζοσπαστικοποίησε τη διαδικασία : η οικονομική και νομισματική ένωση έγινε ένα αυταρχικό εργαλείο διαχείρισης των κοινωνικών και οικονομικών αντιφάσεων που προξένησε η κρίση.

Έτσι, οι επιλογές που από εδώ και στο εξής προσφέρονται δεν αντιπαραθέτουν πλέον την επιδίωξη της ευρωπαϊκής οικοδόμησης με την επιστροφή στην εθνική κλίμακα, όπως θα ήθελαν να μας κάνουν να πιστέψουμε τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και οι ευρωφιλελεύθεροι διανοούμενοι, αλλά δύο ανταγωνιστικά μεταξύ τους ενδεχόμενα : τον καισαρισμό ή τη δημοκρατία.

Δημοσιεύτηκε με αρχικό τίτλο: «Αναστολή της δημοκρατίας με πρόσχημα την κρίση: Η Ευρώπη στον δρόμο του κατά Γκράμσι καισαρισμού»

Notes

[1] Sigmund Freud, « Nouvelles Conférences d’introduction à la psychanalyse », Gallimard, Παρίσι, 1984 (1η έκδοση : 1933).

[2] Βλ. Raoul Marc Jennar, « Deux traits pour un coup d’Etat européen » και « Traité flou, conséquences limpides », « Le Monde Diplomatique », Ιούνιος και Οκτώβριος 2012 αντιστοίχως.

[3] « Financial Times », Λονδίνο, 20 Ιουλίου 2011

[4] « Financial Times », Λονδίνο, 7 Σεπτεμβρίου 2012

[5] « Le Monde », Παρίσι, 19 Ιανουαρίου 2012

[6] AntonioGramsci, « Guerre de mouvement et guerre de position », κείμενα από τα « Τετράδια της Φυλακής » επιλεγμένα και σχολιασμένα από τον Razmig Keucheyan, La Fabrique, Παρίσι 2012. Βλ. επίσης « Gramsci, une pensée devenue monde », « Le Monde Diplomatique », Ιούλιος 2012.

[7] Βλ. Jan-Werner Müller, « Contesting Democracy. Political Ideas in Twentieth-Century Europe », YaleUniversity Press, New Haven, 2011.

πηγή:youpayyourcrisis.

Oι «τράπεζες χρόνου» γράφουν τον Τόμσεν

Η εποχή (και η αγορά) αποτιμά τα πάντα. Από αυτήν την αποτίμηση δεν κατάφερε να διαφύγει ούτε ο χρόνος. Ειδικά ο χρόνος, που, σύμφωνα με την πασίγνωστη φράση, αποτιμάται μόνο ως χρήμα. Το αίτημα για ελεύθερο χρόνο υπέρ της κοινωνίας και όχι υπέρ των εργοδοτών έχει τεθεί εδώ και πολλές δεκάδες χρόνια. Όμως νικήτρια είναι η αγορά.
Ο χρόνος είναι χρήμα, λοιπόν, σύμφωνα με την κρατούσα και αγοραία προσέγγιση, η οποία ρυθμίζει τα πάντα και κυρίως τις ανθρώπινες σχέσεις. Τι συμβαίνει, όμως, όταν αυτές οι ρυθμίσεις (των αγορών) εμφανίζονται ανεπαρκείς, άδικες, ολέθριες για τους ανθρώπους; Τι συμβαίνει όταν το χρήμα εξαφανίζεται για τους πολλούς, όσο χρόνο κι αν διαθέτουν; Τι συμβαίνει στην περίπτωση της παρατεταμένης κρίσης, όπου εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εξοβελίζονται από την παραγωγική διαδικασία; Έχει κάποια αξία άραγε ο άπλετος χρόνος τους; Μπορούν κάπου να τον διαθέσουν επωφελώς για τους ίδιους και την κοινωνία;
Προφανώς οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι απλές, αρκεί βέβαια να καταφέρει κάποιος να δει πέρα από τους νόμους της αγοράς, οι οποίοι σε τελική ανάλυση λειτουργούν μόνο προς όφελος αυτών που την ελέγχουν. Όμως ο χρόνος είναι μια έννοια – και μια πραγματικότητα – κατά πολύ ευρύτερη της αγοράς και του... θεού της, δηλαδή του κέρδους.
Ο χρόνος, στην ουσία του, είναι το πλαίσιο της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης. Και η ανθρώπινη ύπαρξη υποτιμάται κατάφωρα αν ταυτίζεται με το κέρδος. Πέρα από τους νόμους της αγοράς, την ανθρώπινη ύπαρξη ρυθμίζουν κάποιες ανώτερες αναζητήσεις και χαρακτηριστικά, όπως η αλληλεγγύη, η προσφορά, η συμπόνια, η προσπάθεια, η ανωτερότητα, ο αγώνας! Πρόκειται για χαρακτηριστικά, τα οποία βοήθησαν τον άνθρωπο να σταθεί στα δυο του πόδια. Όρθιος!
Σε εποχές κρίσης, όπως αυτή που ζει η χώρα τα τρία τελευταία χρόνια, τίποτε από όσα ξέραμε δεν είναι πια δεδομένο. Και οι ανατροπές που συντελούνται με ραγδαία ένταση και ταχύτητα δοκιμάζουν την ανθρώπινη αντοχή να στέκεται όρθιος, στα δύο του πόδια, περήφανος.
Προσπαθώντας να σταθεί όρθια, η ελληνική κοινωνία μαθαίνει να ζει αλλιώς και αρχίζει κατ’ αρχήν να αναθεωρεί τις απόψεις της για τους νόμους και τις γραφές της αγοράς. Προφανώς ο χρόνος για εκατομμύρια υποαμειβόμενους και άνεργους Έλληνες δεν είναι χρήμα. Η περίσταση, μάλιστα, είναι τέτοια ώστε επιβάλλει στη σκέψη και τη συμπεριφορά των δοκιμαζόμενων ανθρώπων να επιχειρήσουν το επόμενο βήμα και να συνειδητοποιήσουν ότι ο χρόνος είναι σχέσεις, ο χρόνος είναι αλληλεγγύη, ο χρόνος είναι κοινωνική δικτύωση, ο χρόνος είναι εμπιστοσύνη.
Κάπως έτσι, δηλαδή εξ ανάγκης, δημιουργήθηκαν οι τράπεζες χρόνου, οι οποίες συνοψίζουν όλα τα παραπάνω μαζί.
Δίνουν χωρίς να παίρνουν
Είναι «τράπεζες» που δίνουν, αλλά δεν παίρνουν, και είναι τράπεζες στις οποίες, όταν λέμε κούρεμα, εννοούμε κούρεμα και τίποτε παραπάνω. Δεν γνωρίζουν από ομόλογα, επιτόκια, παράγωγα, δεν δανείζουν και δεν δανείζονται. Τι ακριβώς είναι;
Είναι δίκτυα ανθρώπων που συνήθως, με βάση μια συνοικία ή μια γειτονιά, οργανώνουν από κοινού τον χρόνο τους προσφέροντας ο ένας στον άλλο υπηρεσίες που διαφορετικά θα έπρεπε να πληρώσουν. Είναι μία μορφή εθελοντισμού, που βασίζεται όμως στην αμοιβαία βοήθεια και υποστήριξη και όχι στη φιλανθρωπία. Συνήθως στις τράπεζες χρόνου οι συμμετέχοντες δηλώνουν ποια υπηρεσία προσφέρουν και για πόσο χρόνο. Δηλώνουν επίσης τι χρειάζονται ή τι ψάχνουν. Για παράδειγμα, κάποιος προσφέρει μια ώρα babysitting και την ανταλλάσσει με μία ώρα μαθήματος αγγλικών.
Θα πει κανείς: Λύνονται έτσι τα προβλήματά μας; Ίσως όχι όλα, ίσως όχι εντελώς, ίσως όχι οριστικά, ιδιαίτερα τώρα που όλα αυτά βρίσκονται στο ξεκίνημά τους.
Το σημαντικότερο με αυτού τους είδους τις πρωτοβουλίες, που ολοένα εξαπλώνονται, είναι πως, εκτός από το ότι φιλοδοξούν να λύσουν ένα πρακτικό πρόβλημα, μέσω ανοιχτών διαδικασιών και ισότιμων σχέσεων φέρνουν τους ανθρώπους κοντά και λειτουργούν σαν ένα πρώτο δίχτυ προστασίας, ενάντια στη μοναξιά, την αποξένωση και την αγριότητα των ημερών που διανύουμε.
Είναι πολύ σημαντικό για όλους μας να ξέρουμε ότι μια φορά την εβδομάδα κάποιοι μας προσφέρουν και σε κάποιους προσφέρουμε, ότι συμμετέχουμε σε μια συλλογικότητα που στόχο έχει να κάνει τη ζωή όλων λίγο καλύτερη και ότι, σε τελική ανάλυση, δεν έχουν διαλυθεί τα πάντα γύρω μας. Είναι μια κίνηση ανθρωπιάς και μια θετική πρωτοβουλία, στην οποία ο καθένας και η καθεμιά μπορεί να συμμετέχει με ό,τι διαθέτει.
Ετοιμάσαμε, λοιπόν, έναν μικρό χρηστικό οδηγό με κάποιες πρωτοβουλίες τραπεζών χρόνου και τα στοιχεία επικοινωνίας τους. Η συμμετοχή σε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες είναι απλή και συνήθως το μόνο που απαιτείται είναι μια εγγραφή στην ιστοσελίδα τους και η συμπλήρωση της αντίστοιχης φόρμας.
Αθήνα
Τράπεζα Χρόνου & Αλληλεγγύης Μοσχάτου www.mesopotamia.gr/trapeza_xronou.htm
Δημιουργήθηκε από ανθρώπους που συμμετείχαν στην πρωτοβουλία πολιτών «Μεσοποταμία» και συνεδριάζουν κάθε Τρίτη στις 9 το βράδυ στο σπίτι της «Μεσοποταμίας», Πλάτωνος 13 στο Μοσχάτο. Οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονται είναι: μαθήματα ελληνικών και αγγλικών για παιδιά, φιλολογικά μαθήματα, βοήθεια για ηλικιωμένους, βοήθεια σε ξυλοκατασκευές, μερεμέτια, εκπαίδευση και βοήθεια σε υπολογιστές, εκπαίδευση σε μοντελισμό, μαγειρική.

Τράπεζα χρόνου στη Δάφνη
www.enow.gr/196/1633.aspx
Λειτουργεί στο πλαίσιο του ελληνικού δικτύου γυναικών της Ευρώπης που μέσα στα χρόνια έχει καταφέρει να γίνει γνωστό κυρίως με τη γραμμή υποστήριξης γυναικών SOS που τρέχει εδώ και πολλά χρόνια στηρίζοντας στην πράξη γυναίκες - θύματα κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. Μέσα από την πρωτοβουλία της τράπεζας χρόνου, όπως δηλώνουν: «Δημιουργούνται σταθερές - συνεχείς και πιστές σχέσεις αμοιβαιότητας που ενδυναμώνουν τα μέλη. Σε αντίθεση με τη μισθωτή εργασία βιώνονται ως ελεύθερες και όχι αλλοτριωμένες δραστηριότητες. Είναι περισσότερο επικοινωνιακές συναναστροφές παρά «απασχόληση». Ενισχύουν την αλληλεγγύη μεταξύ των δύο φύλων αλλά και μεταξύ των γενεών».
Οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονται είναι πολλές και ενδεικτικά αναφέρουμε: Κατασκευαστικές εργασίες, βαφή, αφαίρεση κατασκευών, επισκευές, μαθήματα ξένων γλωσσών, υπηρεσίες σε ηλικιωμένους, ανάπηρους (ψώνια, φύλαξη), φύλαξη παιδιών, βοήθεια σε μαθητές, συμπλήρωση δηλώσεων εφορίας, μαθήματα υπολογιστών, σίδερο - μαγείρεμα και επίσης: μεταφράσεις, επιμέλεια κειμένων. Σημαντικό είναι επίσης ότι δεν περιορίζονται γεωγραφικά, μπορούν να γίνουν μέλη και να έρθουν σε επαφή άνθρωποι από όλη τη χώρα.

Τράπεζα Χρόνου
Πλατείας Συντάγματος
www.time-exchange.gr
Δημιουργήθηκε από ανθρώπους που συναντήθηκαν πέρυσι συμμετέχοντας στις ανοιχτές διαδικασίες της πλατείας Συντάγματος και αποφάσισαν να το πάνε λίγο παρακάτω. Όπως δηλώνουν, συναντιούνται κάθε Παρασκευή στις 7 το απόγευμα στη Στέγη Πολιτιστικών και Καλλιτεχνικών Δρώμενων Quilombo (Σερβίων 10 και Λ. Αθηνών, Ακαδημία Πλάτωνος) και λειτουργούν με ανοιχτές διαδικασίες. Όλα τα μέλη έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στη συνέλευση, να πουν την άποψή τους, να κάνουν προτάσεις, να ψηφίσουν, να κάνουν κάποια ανακοίνωση και να θέσουν θέματα επόμενης συνέλευσης.
Στην ιστοσελίδα τους υπάρχουν αναλυτικά όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κανείς για να εγγραφεί και να δημιουργήσει το δικό του «προφίλ». Ξεχωρίζουμε και το πολύ καλό FAQ κομμάτι από την ιστοσελίδα τους, από το οποίο αντιγράφουμε μια ερώτηση και την απάντησή της γιατί είναι ενδεικτική της γενικότερης φιλοσοφίας:
Ερώτηση: «Μόλις γράφτηκα και έχω 0 ώρες στον λογαριασμό μου. Μπορώ να λάβω προσφορά από άλλο μέλος;»
Απάντηση: «Ναι! Όλοι ξεκινάμε με 0 ώρες. Για να ξεκινήσει κανείς μια συναλλαγή δεν χρειάζεται να έχει κάποιες ώρες στον λογαριασμό του. Επομένως δεν χρειάζεται να περιμένεις να ζητήσει άλλο μέλος την προσφορά σου για να πιστωθεί ο λογαριασμός σου με ώρες. Το κατώτερο χρεωστικό όριο για κάθε μέλος είναι οι -30 ώρες και το ανώτερο πιστωτικό είναι το +200.Ο χρήστης που αγγίζει το όριο των -30 ωρών δεν θα μπορεί να ζητήσει άλλη υπηρεσία παρά μόνο να προσφέρει».

Υπάρχουν και στην περιφέρεια

Τράπεζα Χρόνου Κορίνθου
http://www.txkorinthou.gr/, contact@txkorinthou.gr
Με μότο «Εφόδιά μας είναι η αγάπη, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη», η πρωτοβουλία στην Κόρινθο καλεί όποιον και όποια ενδιαφέρεται να επισκεφθεί τον κοινωνικό χώρο «Σβούρα», που βρίσκεται στην οδό Σίνα 37. Η διαχειριστική ομάδα βρίσκεται εκεί κάθε Τρίτη από τις 8.30 μ.μ. έως τις 10.00 μ.μ., με σκοπό να σας ενημερώσει αναλυτικά, αλλά και να σας βοηθήσει να συμπληρώσετε την αίτηση εγγραφής (καθώς και να την παραλάβει!)

Τραπεζα Χρόνου Δήμου Λαμίας
www.lamia-city.gr/netexchange.php
Είναι η πρώτη από τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες που γίνεται μέσα από τις επίσημες δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για τον Δήμο Λαμιέων η «τράπεζα ελευθέρου χρόνου», όπως την αποκαλούν, αποτελεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα που στόχο έχει να στηρίξει από πρακτικής αλλά και ψυχολογικής απόψεως τους οικονομικά ασθενέστερους και τους ανέργους, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι όλοι οι πολίτες είναι πολύτιμοι και μπορούν να προσφέρουν στους συμπολίτες τους. Επίσης να φέρει σε επικοινωνία κι επαφή τους ανθρώπους της πόλης, να διευρύνει το πνεύμα του εθελοντισμού και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Λειτουργεί με μια απλή εγγραφή του ενδιαφερόμενου μέλους και από ’κεί και πέρα με ένα σύστημα «καταθέσεων» και «αποταμιεύσεων» χρόνου. 
πηγή: topontiki.

Η σιωπή δεν είναι χρυσός

Από την Εφημερίδα Συντακτών

Καθώς ένα χρόνο τώρα ασχολούμαι με τη θεματική «Χρυσός στα χρόνια της κρίσης» έχοντας δουλέψει μαζί με τους συνεργάτες μου στην Κολομβία (1), τη Ρουμανία (2) και την Ελλάδα (3), οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες. Θα συγκρίνω την ελληνική περίπτωση με αυτή της Ρουμανίας (γιατί αν αρχίσω από την Κολομβία πολλοί θα πουν ότι συγκρίνω την Ελλάδα με μια λατινοαμερικανική χώρα και «τι σχέση έχουμε εμείς με αυτούς, εδώ είναι Ευρώπη» και άλλα τέτοια, κατά τη γνώμη μου ευτράπελα). Πριν απ' αυτό όμως ας θυμηθούμε τι προβλέπουν τα δύο μεταλλευτικά σχέδια:...
ΕΛΛΑΔΑ Το ελληνικό κράτος έχει παραχωρήσει τα μεταλλευτικά δικαιώματα μιας έκτασης 317.000 στρεμμάτων στη Βόρεια Χαλκιδική, πλούσιας σε χρυσό, χαλκό και άλλα μέταλλα, στην καναδική πολυεθνική Eldorado Gold. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το κοίτασμα χαλκού – χρυσού στις Σκουριές, που σήμερα εκτιμάται ότι αξίζει περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια, δύο προϋπάρχοντα ορυχεία μαζί με τις εγκαταστάσεις τους, 310 σπίτια στο Στρατώνι, καθώς και τα δικαιώματα έρευνας και επέκτασης της εξορυκτικής δραστηριότητας με το άνοιγμα και άλλων μεταλλείων. Το αντάλλαγμα που πλήρωσε η εταιρεία στο ελληνικό κράτος το 2003 για να αποκτήσει τα παραπάνω ήταν 11 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που έχει χαρακτηριστεί από κόμματα του ελληνικού Κοινοβουλίου και από κατοίκους της περιοχής «ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της χώρας». Οσοι αντιδρούν στο μεταλλευτικό σχέδιο, υποστηρίζουν ότι η επένδυση θα προκαλέσει ανεπίστρεπτη καταστροφή στο περιβάλλον, με τα οφέλη να είναι λιγότερα από τις απώλειες. ΡΟΥΜΑΝΙΑ Στη Ρόσια Μοντάνα της Ρουμανίας μια άλλη καναδική εταιρεία, η Gabriel Resources, και το ρουμανικό κράτος θέλουν από το 1997 να εξορύξουν το μεγαλύτερο κοίτασμα χρυσού στο υπέδαφος της Ευρώπης. Για να το κάνουν αυτό θα ανατινάξουν όλα τα βουνά της περιοχής δημιουργώντας τέσσερα ορυχεία ανοιχτής εξόρυξης και μια μεγάλη δεξαμενή εναπόθεσης αποβλήτων, που θα περιέχει κυάνιο και άλλες τοξικές ουσίες. Οι κάτοικοι που αντιδρούν λένε ότι αυτό θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στο περιβάλλον καθώς και στην ιστορική κληρονομιά της Ρόσια Μοντάνα, αφού εκεί βρίσκονται οι πιο καλά διατηρημένες ρωμαϊκές στοές παγκοσμίως. Οι ιστορικοί λένε πως η ακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας οφείλεται ώς ένα βαθμό στο χρυσάφι της Ρόσια Μοντάνα και οι τεχνίτες της εποχής είχαν αναπτύξει ένα δίκτυο υπόγειων στοών για την εξόρυξη, τόσο αριστοτεχνικό, που πολλοί το παρομοιάζουν με υπόγεια Ακρόπολη. ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ 1. Και οι δύο χώρες πλήττονται βάναυσα από την οικονομική κρίση. 2. Και οι δύο χώρες θέλουν να εξορύξουν το χρυσάφι τώρα που οι τιμές του πολύτιμου μετάλλου βρίσκονται στα ύψη. 3. Και οι δύο χώρες έχουν ως επενδυτές καναδικές εταιρείες. 4. Κάτοικοι και των δύο περιοχών αντιδρούν υποστηρίζοντας πως τα σχέδια εξόρυξης θα έχουν καταστροφικές συνέπειες. ΔΙΑΦΟΡΕΣ 1. Στη Ρόσια Μοντάνα αστυνομία δεν πάτησε ποτέ, παρά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων που πολλές φορές ήταν έντονες και παρά τη συμμετοχή ξένων ακτιβιστών που ταξίδεψαν στη Ρουμανία ειδικά για κείνες τις διαδηλώσεις. Στις Σκουριές στέλνουν τα ΜΑΤ. 2. Ο πρόεδρος της Ρουμανίας Τραϊάν Μπασέσκου, που είναι αναφανδόν υπέρ του πρότζεκτ, επισκέπτεται τη Ρόσια Μοντάνα και συνομιλεί με τους κατοίκους που αντιδρούν. Στην Ελλάδα δεν άκουσα ποτέ για μια τέτοια συνάντηση σε τόσο υψηλό επίπεδο. 3. Στη Ρουμανία το πρότζεκτ το έχει αναλάβει μια κοινοπραξία, η Rosia Montana Gold Corporation (4). Σε αυτή την εταιρεία οι Καναδοί έχουν το 80,69%, ενώ το υπόλοιπο 19,31% έχει μείνει στον έλεγχο του κράτους. Στην Ελλάδα έχει σχηματιστεί μια αντίστοιχη κοινοπραξία, η «Ελληνικός Χρυσός». Οι Καναδοί ελέγχουν το 95%, ενώ το υπόλοιπο 5% ανήκει στην ελληνική κατασκευαστική εταιρεία «Ακτωρ» του ομίλου Μπόμπολα. Το ελληνικό κράτος δηλαδή δεν έχει κρατήσει απολύτως τίποτα. 4. Το ρουμανικό κράτος, σύμφωνα με τη Rosia Montana Gold Corp., θα πάρει 4 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτή την επένδυση, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης (royalties) που θα εισπράττει βάσει των νόμων κατ” αναλογία με το μετάλλευμα που θα εξορύσσεται (5). Αντίθετα η Ελλάδα παραχώρησε στην «Ελληνικός Χρυσός» τα πάντα για 11 εκατομμύρια ευρώ και δεν θα εισπράξει ούτε σεντ από δικαιώματα εξόρυξης στο μέλλον καθώς ο μεταλλευτικός κώδικας που γράφτηκε επί χούντας δεν προβλέπει κάτι τέτοιο (6). 5. Ολοι οι υπουργοί που πέρασαν από το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος της Ρουμανίας, διστάζουν να δώσουν περιβαλλοντική άδεια στο πρότζεκτ της Ρόσια Μοντάνα, και ως εκ τούτου το πράσινο φως για την έναρξή του. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ατίλα Κοροντί, μάλιστα απέρριψε το 2007 την περιβαλλοντική μελέτη της εταιρείας καθώς δεν είχαν προσκομιστεί όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. «Χρειαζόμαστε επενδυτές σε αυτή τη χώρα που να είναι σοβαροί, και η εταιρεία κατά τη γνώμη μου δεν είναι αρκετά σοβαρή», είπε στην συνάδελφο Γεωργία Ανάγνου. Η τωρινή υπουργός Περιβάλλοντος μάλιστα, Rovana Plumb, πρότεινε πρόσφατα να δοθεί όλος ο φάκελος στη δημοσιότητα προκειμένου οι Ρουμάνοι να γνωρίζουν κάθε λεπτομέρεια αναφορικά με το πρότζεκτ (7). Στην Ελλάδα, παρ” όλο που εκκρεμεί απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που θα κρίνει το αν θα αρχίσει το πρότζεκτ ή όχι, το υπουργείο Περιβάλλοντος με εντολή του παρεμβαίνει υπέρ της «Ελληνικός Χρυσός» και ουσιαστικά διατάζει το δασαρχείο να εγκρίνει εργασίες υλοτομίας στο αρχέγονο δάσος των Σκουριών, πριν από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (8). 6. Η Rosia Montana Gold Corporation προσπαθεί να κερδίσει την κοινή γνώμη της Ρουμανίας με διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση και στις εφημερίδες. Σε σχέση με τη διαφήμιση η εταιρεία κατατάσσεται τρίτη μετά τις δύο μεγάλες εταιρείες τηλεφωνίας. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχει και την εγχώρια πληροφόρηση, αφού όπως καταγγέλλουν Ρουμάνοι δημοσιογράφοι, «είναι αδύνατον να δεις να γράφονται άρθρα εναντίον του πρότζεκτ της Ρόσια Μοντάνα στον εθνικό Τύπο». Στην Ελλάδα η «Ελληνικός Χρυσός» δεν έχει ούτε καν ιστοσελίδα (9) και δεν δαπανά τίποτα για διαφήμιση. Ούτε και φαίνεται να νοιάζει κανέναν -και μιλώ κυρίως για το κράτος- να ενημερωθεί η κοινή γνώμη της Ελλάδας για το τι ακριβώς σχεδιάζεται να γίνει στη Χαλκιδική. Είναι λες και μιλάμε για μια έρημη τοποθεσία στον πλανήτη Αρη. Η χειραγώγηση των ΜΜΕ σε αυτή την περίπτωση και η σιωπή τους οφείλονται αλλού: σε μια ιδιότυπη ομερτά, καθώς ο ιδιοκτήτης της «Ακτωρ», η οικογένεια Μπόμπολα, που όπως είπαμε κατέχει το 5% της «Ελληνικός Χρυσός» είναι και βασικός μέτοχος σε μεγάλα ΜΜΕ (10). 7. Στη Ρουμανία θα χρησιμοποιηθεί κυάνιο. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις δηλώσεις των υπευθύνων της «Ελληνικός Χρυσός», όχι. Οπως λένε, από τη στιγμή που το κοίτασμα στις Σκουριές περιέχει χαλκό, θα χρησιμοποιήσουν μια τεχνική για μεταλλουργία χαλκού που λέγεται flash smelting (στιγμιαία τήξη) και θα παίρνουν τον χρυσό ως παραπροϊόν. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το ρουμανικό κράτος, παρ” όλο που έχει να κερδίσει περισσότερα χρήματα από τα σχέδια εξόρυξης χρυσού στο έδαφός του, παρ” όλο που έκανε καλύτερες συμφωνίες και παρ” όλο που και το ίδιο είναι μέτοχος της κοινοπραξίας, φαίνεται να κινείται με περισσότερη ωριμότητα, υπευθυνότητα και προσοχή σε σχέση με την Ελλάδα. Το ελληνικό κράτος, που χορεύει στον ρυθμό των Μνημονίων, βιάζεται. Με μοναδικό κριτήριο το «να δώσουμε θέσεις εργασίας» ή «να φέρουμε ξένες επενδύσεις» κινείται άρον άρον με προχειρότητα, κερδίζοντας ελάχιστα, και μάλιστα σε ένα θέμα τόσο σημαντικό που αφορά το περιβάλλον μιας περιοχής απερίγραπτου φυσικού κάλλους. Και επειδή οι άνθρωποι που ζουν εκεί πιστεύουν ότι τα αρχέγονα δάση που θα κοπούν δεν ξαναγίνονται και πως κάθε απόφαση που θα ληφθεί τώρα, θα επηρεάσει άμεσα και τις επόμενες γενιές, διαμαρτύρονται. Ωστόσο αντί να βρουν ένα κράτος που θα σκύψει και θα τους ακούσει, εκείνο τους στέλνει τα ΜΑΤ για να καταπνίξει τη φωνή τους. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης όπου συμβαίνει κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει καμία ανάλογη περίπτωση, από τη στιγμή που η Ελλάδα έγινε μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, όπου ένα μεταλλευτικό σχέδιο επιχειρήθηκε να επιβληθεί με αυτόν τον τρόπο, διά της βίας, εκ των άνω, από ευρωπαϊκό κράτος στον λαό του. Αυτά είναι πράγματα που συχνά τα βλέπει κανείς να συμβαίνουν σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Στη Γουατεμάλα, όπου ΜΑΤ και άνδρες ιδιωτικής εταιρείας σεκιούριτι επενέβησαν προς χάριν της μεταλλευτικής CGN προκειμένου να καταπνίξουν τη διαμαρτυρία ιθαγενών Μάγιας. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτώσουν φριχτά τον ηγέτη τους, κομματιάζοντάς τον με ματσέτες. Στο Περού για το ορυχείο της Newmont, όπου δυνάμεις καταστολής συγκρούστηκαν με τους ντόπιους που επίσης διαμαρτύρονταν κατά του πρότζεκτ, αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και τραυματίες. Και στην Κολομβία, όπου εξαιτίας του 50χρονου εμφύλιου πολέμου, ο στρατός είναι αυτός που φυλάει τις ιδιωτικές εταιρείες χρυσού. Αλλά είπαμε: Εμείς δεν έχουμε καμιά σχέση με Λατινική Αμερική, είμαστε στο ευρώ, είμαστε Ευρώπη! Ρώτησα τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος που έβαλε την υπογραφή του για το πρότζεκτ, Γιώργο Παπακωνσταντίνου, τι ακριβώς κερδίζει η χώρα. (Θυμίζω ότι πήραμε 11 εκατ. ευρώ και τέλος. Ούτε σεντ από royalties στο μέλλον.) Μου απάντησε αυτολεξεί: «Το κράτος κερδίζει γιατί παίρνει φόρους, το κράτος κερδίζει γιατί προσλαμβάνονται πάνω από 1.000 άτομα και αυτά τα άτομα έχουν εισοδήματα, άρα πληρώνουν φόρους». Ο κ. Στρατουδάκης της «Ελληνικός Χρυσός» μιλάει για «1.700 άμεσες θέσεις εργασίας και τις διπλάσιες έμμεσες». Περίπου 5.000 δηλαδή. Κάτι που με ευκολία επιβεβαιώνει και ο δήμαρχος Αριστοτέλη κ. Πάχτας: «Πείτε μου, σε ποια άλλη περιοχή της πατρίδας μας, στην επόμενη πενταετία θα δημιουργηθούν άλλες 5.000 θέσεις απασχόλησης;». Παρ” όλο που θεωρώ έωλο τον αριθμό των έμμεσων θέσεων -γιατί κανείς δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να επιβεβαιώσει ότι π.χ. οι γαλότσες που θα φορούν οι εργάτες θα φτιάχνονται από ελληνικά χέρια και δεν θα αγοράζονται από τη Βουλγαρία- θα θεωρήσω ότι ο αριθμός των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν θα είναι όντως 5.000. Οπως επίσης θα τονίσω και κάτι που δεν ακούγεται συχνά: ότι σύμφωνα με τις μελέτες της εταιρείας για τις Σκουριές, το ορυχείο θα έχει ζωή 27 χρόνων. Τα ερωτήματα λοιπόν που καλείται να απαντήσει η ελληνική κοινωνία είναι τα εξής: Δέχεται για μια υπόσχεση 5.000 θέσεων εργασίας που θα διαρκέσουν 27 χρόνια, να κοπούν εκατοντάδες στρέμματα αρχέγονου δάσους; Δέχεται να ρισκάρει τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ατυχήματα; Δέχεται να εξορυχτεί χρυσάφι που θα φεύγει έξω, χωρίς να αφήνει περαιτέρω κέρδη στον τόπο από δικαιώματα εξόρυξης, παρά μόνο όσα θα προκύπτουν από τη φορολογία της επιχείρησης και των εργαζομένων της; Και το πιο σημαντικό: Δέχεται αυτού του τύπου την ανάπτυξη; Αυτά τα βασικά ερωτήματα θα πρέπει να αποτελέσουν την καρδιά μιας δημόσιας διαβούλευσης, η οποία κανονικά θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει. Ετσι ώστε όλοι οι Ελληνες να είναι ενημερωμένοι γι” αυτό που σχεδιάζεται να γίνει σε ένα μέρος της πατρίδας τους. Μας αφορά όλους. Αλλωστε όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης, «Το κύριο γνώρισμα του πολίτη είναι η συμμετοχή στην απονομή δικαιοσύνης και στην άσκηση εξουσίας». Δυστυχώς στη σύγχρονη ελληνική δημοκρατία αυτά είναι ψιλά γράμματα.

Ιδιωτικοποιήσεις: Να μην πυροβολήσουμε το κεφάλι μας

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας δεν είναι το οικονομικό. Δεν είναι καν το παραγωγικό μοντέλο. Ξεκινά από πολύ πιο βαθιά. Ξεκινά από τους ίδιους τους όρους του δημόσιου διαλόγου, ή για να είμαστε πιο ακριβείς από την ανυπαρξία όρων δημόσιου διαλόγου.

Στα προηγούμενα άρθρα επιχειρήσαμε να αποδείξουμε ότι οι ιδιωτικοποιήσεις όχι μόνο δεν αποτελούν πανάκεια, αλλά το πιο πιθανό είναι να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα σε μία γονατισμένη χώρα. Ο λόγος που σταθήκαμε περισσότερο στην αποδόμηση των επιχειρημάτων κατά του Δημοσίου και υπέρ της ιδιωτικοποίησής του, είναι ακριβώς αυτός: η ανάγκη να βρεθεί τρόπος να αναπτυχθεί ο δημόσιος διάλογος που θα σέβεται τόσο τις αντίθετες απόψεις, όσο όμως -κυρίως- την αλήθεια και τα νοήματα της ελληνικής γλώσσας.

Μπροστά στην αφόρητη οικονομική και περισσότερο ψυχολογική πίεση που ασκείται στους πολίτες, ο διάλογος θεωρείται πολυτέλεια. Αντί ανοικτού διαλόγου με την κοινωνία, η επιβολή της κυρίαρχης άποψης γίνεται με απλοϊκά σχήματα και σύμβολα, που εν είδει διαφήμισης κατακλύζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και συμβατικά. Κάτω από το φόβο της άτακτης πτώχευσης οι άνθρωποι πείθονται με οποιαδήποτε “γρήγορη λύση”. Ειδικά μετά τη συστηματική δαιμονοποίηση του δημοσίου, ήδη πολύ πριν ενσκήψει η οικονομική κρίση, είναι έτοιμοι να δεχτούν και τις πιο παράλογες απόψεις, ακόμη κι αν αντιβαίνουν στην ίδια την πραγματικότητα. Πέρα όμως από τους ανύπαρκτους όρους δημόσιου διαλόγου, το πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία δεν διδάσκεται ούτε από το πρόσφατο παρελθόν. Και όπως όλα δείχνουν είναι έτοιμη να αυτοπυροβοληθεί.

Οργουελισμός στα χειρότερά του

Το Κράτος και ειδικότερα η εκάστοτε κυβέρνηση δεν είναι ιδιοκτήτης της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών. Όπως είδαμε στο άρθρο για το ΤΑΙΠΕΔ, οι κυβερνώντες κατάφεραν να παραμερίσουν και τους συνταγματικούς περιορισμούς στην πώληση δημοσίων κτημάτων και να τα εντάξουν στην ιδιωτική περιουσία, προκειμένου να τα “αξιοποιήσουν”. Πέρα όμως από τους στενά νομικούς όρους, η κυβέρνηση -και όχι μόνο αυτή η συγκεκριμένη- αντιλαμβάνεται το δημόσιο πλούτο ως ιδιοκτησία της, την οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκμεταλλευτεί με όποιον τρόπο νομίζει. Το χειρότερο, να την εκποιήσει, χωρίς καν το πενιχρό αντίτιμο να επιστρέψει στους νόμιμους ιδιοκτήτες, δηλαδή τους πολίτες αυτής της χώρας.

Προκειμένου να κερδίσει την κοινωνική συναίνεση, η κρατική εξουσία φρόντισε συστηματικά να απονομοηματοδοτήσει βασικές έννοιες και επιλεκτικά να τους προσδώσει αρνητικά, θετικά, αλλά και ουδέτερα (χωρίς πρόσημο) συμφραζόμενα. Το πρόβλημα ξεκινά από την πλήρη σύγχυση στην κατανόηση των όρων Κυβέρνηση, Κράτος και Δημόσιο, οι οποίοι -ανάλογα με τις περιστάσεις- ταυτίζονται στο συλλογικό ασυνείδητο. Οι διαχειριστές δεν λογοδοτούν στους νόμιμους ιδιοκτήτες, με τους τελευταίους, είτε να θεωρούν τους διαχειριστές ιδιοκτήτες, είτε να εγκαταλείπουν εντελώς το δημόσιο χώρο στα χέρια των διαχειριστών στο όνομα της αντιπροσώπευσης.

Η παραπάνω εικόνα δεν είναι καινούρια. Απλώς η οικονομική κρίση λειτούργησε σαν καταλύτης για την επικράτησή της. Εφευρίσκοντας νέους “διαφημιστικούς” όρους και αντικαθιστώντας τις ακριβείς λέξεις με άλλες νοηματικά πιο “ακίνδυνες”, η άρχουσα τάξη κατάφερε να επιβάλει μία μόνιμη σύγχυση στην κοινωνία, για όλο το εύρος της πολιτικής πρακτικής. Έτσι, οι ιδιωτικοποιήσεις έγιναν “αποκρατικοποιήσεις”, η εργασία “απασχόληση”, οι απολύσεις “ευελιξία”, και οι περικοπές, η κατάργηση κοινωνικών κεκτημένων και η επιστροφή σε οικονομικά μοντέλα που εγκαταλείφθηκαν από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προ δεκαετιών, μπήκαν κάτω από την ομπρέλα των “μεταρρυθμίσεων”. Πλήρης αντιστροφή νοημάτων. Αντί απτών παραδειγμάτων, προτιμήθηκαν τα στερεότυπα. Αντί διαφάνειας και δημοσιοποίησης όλων των παραμέτρων, οι πολίτες είτε πληροφορήθηκαν ελλιπώς  είτε δέχτηκαν κατακλυσμό πληροφοριών ασύνδετων μεταξύ τους, διαστρεβλωμένων ή ακόμη και εντελώς ψευδών. Αντί της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης κοινωνικών ομάδων και γενεών, επιβλήθηκε η ανθρωποφαγία και η μισαλλοδοξία. Τέλος, η πολιτική εξουσία αντί της έμπρακτης συμμετοχής, προτίμησε την παθητική συναίνεση.

Το πιστόλι στον κρόταφο

Μετά από όλα αυτά η εκποίηση του δημόσιου (και όχι κρατικού) πλούτου προβλήθηκε ως λύση και μάλιστα με προοδευτική κατεύθυνση. Η αδυναμία σύνδεσης όλων των παραμέτρων κάθε οικονομικής απόφασης από τον πολίτη-ψηφοφόρο υπήρξε και το μεγάλο όπλο των κυβερνήσεων. Όπλο όμως που στράφηκε στον κρόταφο του πρώτου.

Οι άνθρωποι αδυνατούν συχνά να αντιληφθούν για παράδειγμα πώς συνδέεται η διόγκωση της ανεργίας που επιδιώχθηκε με τις πολιτικές “εσωτερικής υποτίμησης” με το νέο επενδυτικό μοντέλο. Όταν ο άνθρωπος φτάσει να ζει άλλωστε από το επίδομα ανεργίας, λίγο τον νοιάζει αν οι συνθήκες εργασίας και οι απολαβές του μισθωτού χειροτερεύουν ραγδαία. Αυτή η συστηματικά κατεστραμμένη κοινωνία θα δεχτεί πολύ εύκολα να εργαστεί για μία μπουκιά ψωμί και λίγο θα ενδιαφερθεί για τη μετάβαση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τεράστιων επιχειρήσεων, υποδομών, φυσικού πλούτου, νερού και γης. Αγκαλιάζει την ελπίδα που του προσφέρουν οι “διαφημιστές” των ιδιωτικοποιήσεων, ακόμη κι αν αντιβαίνει στην πραγματικότητα. Αν για κάθε 1.000 που θα απολυθούν από μία εκποιούμενη ΔΕΚΟ, προσληφθούν 100, ο άνεργος και ο εξαθλιωμένος δεν συνειδητοποιεί ότι προστίθενται στο σύνολο 900 ακόμη άνεργοι, αλλά ότι αυτός μπορεί να είναι στους 100 που θα προσληφθούν. Ακόμη όμως κι αν ίσχυε ο παράλογος ισχυρισμός ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίες, οι νέες συνθήκες δεν μπορεί παρά να είναι χειρότερες, με περισσότερη ανασφάλεια και χαμηλότερες απολαβές. Όταν όμως οι άνεργοι και οι μερικώς απασχολούμενοι ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια, πολύ εύκολα δέχονται μία σχετικά σταθερή θέση εργασίας, χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση. Για 400-500 ευρώ το μήνα και την ελπίδα ότι κάποτε μπορεί να υπογραφεί και μία σύμβαση αορίστου χρόνου.

Σε αυτής της κοινωνία τον κρόταφο στράφηκε το πιστόλι. Αυτή η κοινωνία καλείται να διαβάσει τον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ και τους στόχους της “ελληνικής Τρόιχαντ”. Αυτή η κοινωνία πρέπει να κατανοήσει τι σημαίνει η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup ότι το 100% των εισπράξεων από τις ιδιωτικοποιήσεις συν το 30% του πλεονάσματος (όταν αυτό έρθει) στο ΑΕΠ πάνε σε κλειστό λογαριασμό, αποκλειστικά για την αποπληρωμή δανείων. Για να το εκφράσουμε ακριβέστερα, αποκλειστικά για την αποπληρωμή τόκων προηγούμενων δανείων. Αυτοί οι πολίτες πρέπει να χωνέψουν ότι η δική τους ιδιοκτησία παραχωρείται χωρίς να εισπράξουν τίποτε απολύτως και ότι η όποια δυνατότητα παραγωγικής αναδιάρθρωσης με επίκεντρο τους ίδιους αποκλείεται εφόσον πωλείται ο δημόσιος πλούτος.

Θα τραβήξουμε τη σκανδάλη;

Το πιστόλι στον κρόταφο της κοινωνίας το έβαλε η κρατική εξουσία. Όμως στο χέρι της είναι αν θα τραβήξει τη σκανδάλη. Η υποχρέωση στην ενημέρωση και -κυρίως- τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων είναι ατομική υπόθεση του καθενός από εμάς. Όπως και το να ανιχνεύσουμε τι πραγματικά σημαίνει η παραχώρηση όλης της δημόσιας σφαίρας σε ιδιωτικά χέρια και η μετατροπή του κοινωνικού κράτους σε ιδιόκτητη επιχείρηση με αποκλειστικό στόχο το κέρδος. Οι πληροφορίες υπάρχουν. Τα πάμπολλα διεθνή παραδείγματα επίσης.

Ωστόσο δεν φτάνει από μόνη της η κατανόηση του τι σημαίνει η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Δεν αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι η παραχώρηση των υποδομών και του δημόσιου πλούτου αφαιρεί όλα τα αναπτυξιακά εργαλεία που βρίσκονται υπό τον έμμεσο έλεγχο της κοινωνίας και οδηγεί σε ένα “μπαγκλαντεσιανό” μοντέλο οικονομίας, από το οποίο οι πολίτες αυτού του τόπου δεν έχουν να κερδίσουν τίποτε. Αν δεν διερευνηθούν οι εναλλακτικές χρήσεις των δημόσιων υποδομών. Η πραγματική απόδοσή τους στους πολίτες, με μεθόδους κοινωνικής οικονομίας, δημόσιου και δημοκρατικού ελέγχου. Οι δρόμοι για την παραγωγική αναδιάρθρωση μέσα από την πραγματική αξιοποίηση αυτού του δημόσιου πλούτου. Και κυρίως η συμμετοχή του κάθε πολίτη, σαν μέλος της κοινωνίας και όχι σαν μονάδα που επιδιώκει τον ατομικό πλουτισμό, στο νέο αυτό παραγωγικό μοντέλο. Αν δεν γίνουν όλα αυτά και παραμείνουμε στις διαπιστώσεις, τότε και μόνο τότε ο δημόσιος πλούτος θα χαθεί ανώφελα. Τότε θα έχουμε τραβήξει τη σκανδάλη...

Π.Π.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το radiobubble news συνεχίζει τη διερεύνηση του ζητήματος "ιδιωτικοποιήσεις" και θα σταθεί περισσότερο στις εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας από την κοινωνία και προς όφελος της κοινωνίας. Αν και δύσκολα μπορούμε να προλάβουμε τις εξελίξεις, είναι κρίσιμης σημασίας ο διάλογος -ακόμη και κάτω από τέτοια πίεση- για τη δημόσια σφαίρα της οικονομίας.
http://news.radiobubble.gr/2012/11/blog-post_27.html?spref=tw